"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1939 Esas, 2023/1800 Karar
KARAR : Esastan ret/Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 9. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/380 Esas, 2021/319 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 12 nci maddesine dayalı tazminat ve tapu kaydındaki kamulaştırma şerhinden kaynaklı uğranılan zararın tazmini istemlerine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince kamulaştırma şerhinden kaynaklı zararın tazmini davasının reddine, diğer tazminat davasının taleple bağlı kalınarak kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Davacıların 2942 sayılı Kanun'un 12 nci maddesine dayalı tazminat istemli davasında hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda her bir davacı için belirlenen miktarların ayrı ayrı Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL’nin altında kaldığı, davacılar tarafından bu bedellerin istinaf konusu edilmediği ve davanın reddedildiği gözetildiğinde bu dava açısından temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacılar vekilinin kamulaştırma şerhinden kaynaklı uğranılan zararın tazmini istemli davası yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacılar murisi ...’dan intikal eden... köyü 7920 ada 48 parsel sayılı taşınmazda davacıların hisseli malik olduklarını, taşınmazın davalı DSİ Genel Müdürlüğü tarafından kademeli kamulaştırıldığını ve en son kamulaştırılan 32 numaralı parselin ifrazı sonrasında, 379,51 m²lik dava konusu taşınmazın kaldığını, kök parsele göre kamulaştırmalar sonrasında kalan kısmının ilk büyüklüğüne oranla %80 oranından daha az bir kısma tekabül ettiğini, kalan kısmın ekonomik bir değeri kalmadığını, kullanılamaz hale geldiğini, ayrıca, taşınmaz için tapuya 18.02.1988 tarihinde 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereği istimlak şerhi konulduğunu, bu sebeple imar açısından işlem yapılamadığı gibi bu şerhten dolayı taşınmazın satışının da yapılamadığını, mağduriyet oluştuğunu belirterek uğranılan zararların tazminini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırma şerhinden kaynaklı zararın tazmini davasının reddine, diğer tazminat davasının taleple bağlı kalınarak kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesinin istimlak şerhi nedeniyle talep ettikleri tazminatın reddine karar vermesinin hukuka aykırı olduğunu, dava konusu taşınmaz üzerindeki istimlak şerhinin 30 yıl kaldırılmadığını, bu nedenle davacıların taşınmazı diledikleri gibi hukuki işlemlere konu edemediklerini, müvekkillerinin bu durum nedeniyle zarara uğradıklarını belirterek kısmen ret kararının kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın kamulaştırma sırasında tarla vasfında olduğunu, bilirkişilerce arsa gibi ele alınıp ve emsal değerlendirme yoluna gidildiğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş; ayrıca daha önce kademeli yapılan kamulaştırmalar sonunda kalan taşınmazın ekonomik değerinin kalmadığını, kullanılamaz hale geldiğini, 31 yıllık istimlak şerhi nedeniyle de zararın oluştuğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun’un 12 nci maddesinin beşinci fıkrasından kaynaklanan taşınmaz bedelinin ve tapu kaydındaki kamulaştırma şerhinden kaynaklı uğranılan zararın tazmini hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 12 nci maddesinin beşinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. 2942 sayılı Kanun'un 12 nci Maddesine Dayalı Tazminat Davası Yönünden
Davacılar vekilinin temyiz dilekçesinin miktar yönünden REDDİNE,
B. Tapu Kaydındaki Kamulaştırma Şerhinden Kaynaklı Uğranılan Zararın Tazmini İstemli Dava Yönünden
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, ,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.