"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/66 Esas, 2023/59 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ:... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/127 Esas, 2021/304 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 17 nci maddesine dayanan tapu iptal ve tescili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Belediye Meclisinin 28.01.2020 tarihli ve 309 sayılı kararında... ili, ... ilçesi... Mahallesi 3617 parsel sayılı 2.842,29 m² yüzölçümlü taşınmazın kamulaştırılması ile ilgili her türlü teknik işlemlerin ve masrafların... Deri İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi tarafından karşılanması kaydı ile kamulaştırma yapılması ve yasal işlemlerin yerine getirilmesi için Belediye Encümenine yetki verildiğini ve taşınmazın Belediye Encümeninin 03.03.2020 tarihli ve 2020/2045 sayılı kararı ile kamulaştırılmasına ilişkin karar alındığını, bunun üzerine... 9. Asliye Hukuk Mahkemesi nezdine 2020/358 Esas sayılı dosya üzerinden kamulaştırma bedel tespit ve tescil davası açtıklarını ve Mahkemece belirlenen bedelin davalılar adına depo edilmesine karar verildiğini, Deri OSB Müdürlüğünden Mahkemece hükmedilen bedelin Mahkemeye ödenmek üzere Belediyeye iletilmesinin talep edildiği; ancak... Deri İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgesi arşivdeki kayıtlara ve dava konusu taşınmazın ekte örneği sunulu 07.05.1998 tarihine ait belgeye göre parselin yol kısmı ifraz edilmeden önceki parsel olan 2816 parsel sahibi Muharrem Irgün'ün parselden yol olarak ayrılan ve ifraz ile oluşan dava konusu 3617 parsel 2842,29 m² için ödemeyi nakden aldığı, rızai olarak bu bedel karşılığı parseli sattığına ve bu satışla alakalı olarak... İl Özel İdare Müdürlüğüne bildirimde bulunulduğunda mülkiyetin geçmesi için ferağ takrirlerini vereceği, bunun için gerekli her türlü işlemi yapacağına dair taahhütnameyi imzaladığını, bahse konu parsele ilişkin o dönemin malikine 07.05.1998 tarihinde kamulaştırma bedelinin ödendiğini ancak tescil işlemlerinin tamamlanmadığını ileri sürerek 2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci maddesi gereğince taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçelerinde özetle; ortada geçerli bir kamulaştırma işlemi ve geçerli bir satış işlemi olmadığını, davaya dayanak yapılan belgenin dava şartlarına haiz bir belge olmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile usulüne uygun işlemlerin yapılmadığı belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf isteminde bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin davalılara ödendiğini ancak tescil işlemlerinin yapılmadığını, davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın tapu kayıtlarında kamulaştırma kararı alındığına dair şerh konulmuş ise de konulan şerhin satışa engel olmadığı, şerh öncesi yapılması gereken işlemlerin usulüne uygun yapılmadığı, taşınmazı devralan davalıların murisinin taşınmazı şerhin tescilinden sonra devralırken kötüniyetli olarak kabul edilemeyeceğine dair gerekçelerle İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde usul ve esas yönünden hukuka aykırılık yapılmadığı belirtilerek davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği hususları tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırılan dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ile 371 inci maddeleri
2. 2942 sayılı Kanun'un 17 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. 2942 sayılı Kanun’un 17 nci maddesine göre kamulaştırmayı yapan idare adına tescile karar verilebilmesi için davadan önce kamulaştırma işleminin usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi ile birlikte kamulaştırma bedeli ile artırılan bedelin koşulsuz olarak mal sahibi adına bankaya bloke edilmesi gerekmekte olup somut uyuşmazlıkta, davalıların paylarının davacı adına tesciline kararı verilebilmesi için gerekli şartların yerine getirildiğine dair belgelerin dosyaya sunulamadığı anlaşılmış olup, davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.