"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/3857 Esas, 2022/198 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/533 Esas, 2018/216 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
Davalı ...'ın 13.01.2022 tarihinde vefat ettiği, Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihinin 10.02.2022 ve vefat eden davalı vekilinin temyiz dilekçesi tarihinin 15.03.2022 olduğu, vefat eden davalının mirasçılarının, murislerinin vekiline verdiği bir vekaletname dosya arasında bulunmadığı gibi mirasçıların karar tebliğine rağmen kararı temyiz etmedikleri gözetildiğinde dosya kapsamında vekil olarak temsil yetkisi sona eren Av. ...'ın temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı idare vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 486 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı (müteveffa) vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın gerçek kamulaştırma bedelinin tespitini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile acele kamulaştırma dosyasında ödenen bedelin mahsubu ile fark bedelin ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin yüksek verim miktarları kullanılarak fazla hesap edildiğini, kapitalizasyon faiz ve objektif değer artış oranlarının hatalı alındığını, bilirkişi raporu ile kıymet takdir raporu arasındaki farkın çok fazla olduğunu, kısmi kamulaştırmadan dolayı değer kaybı olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; objektif değer artış oranının % 500 olarak hesaba alınması gerektiğini, kamulaştırma dışında kalan kısım için değer azalış oranının daha fazla uygulanması gerektiğini, yılda en az 2-3 ürünün alındığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi vasfındaki taşınmaza uygun münavebe ürünleri seçilerek, % 4 kapitalizasyon faiz oranı ve % 300 objektif değer artış oranı uygulanarak değer biçilmesi ve bedelin ödenmesinin isabetli olduğu, aynı bölgeden intikal eden (..., ... ve ... köyleri gibi) dosyalarla ve Yargıtay'ın son dönemdeki kararlarıyla uyumlu sonuç değere ulaşıldığı kısmi kamulaştırma sebebiyle uygulanan değer azalışının taşınmazın yüzölçümü kullanım amacı ve geometrik şekli gözetildiğinde makul olduğu belirtilerek 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin bir numaralı alt bendi gereğince isitnaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş ayrıca Bursa Bölge Adliye Mahkemesi kararında davacı tarafın "T.C Devlet Demiryolları Taşımacılık Anonim Şirketi" şeklinde yazıldığını, oysa eldeki davanın davacısı olan idarenin "TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü" olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi, arta kalan kısmın yüzölçümü, geometrik durumu ve bilirkişi raporundaki özelliklerine göre değer azalışı oranı yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı, objektif değer artış oranı aynı bölgeden Dairemize intikal eden ve denetimden geçen dosyalarla uyumlu olup sonuç değer uygun görülmüştür.
4.Davacı idare vekili adı Bölge Adliye Mahkemesi karar başlığında hatalı yazılmış ise de tashis şerhi ile düzeltildiğinden bu husus bozma konusu yapılmamıştır.
5. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı (müteveffa) ... vekili Temyizi Yönünden;
Davalı (müteveffta) vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,
B.Davacı İdare Vekili Temyizi Yönünden;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.