"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1304 Esas, 2023/2038 Karar
DAVA TARİHİ: 15.08.2022
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Konya 7. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/262 Esas, 2023/135 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ...Mahallesi 21061 ada 16 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırma kararının kanuna aykırı olduğunu, yapılan kamulaştırma işleminin önceki aşamalarda iptal olduğunu, teklif edilen bedelin çok düşük olduğunu belirterek dava ret olmayacaksa güncel rakamlar üzerinden değer tespit edilmesini talep etmişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; karara esas bilirkişi raporunda müvekkil idarenin kıymet takdir komisyon raporunda belirtilen rayiç değerden yüksek değer belirlenmesi sebebiyle ulaşılan değerin hatalı olduğunu, bilirkişilerce emsal alınan taşınmazın tüm özellikleri dikkate alındığında dava konusu taşınmaza emsal olamayacağını, emsalin daha değerli konumda olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; kamulaştırmaya dayanak imar planları için idari yargıda yürütmenin durdurulması kararı verildiğini ve kesinleştiğini bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, hükme esas bilirkişi tarafından 04.11.2021 tarihindeki satış bedelleri referans alınarak TÜİK istatistiklerine göre hesaplama yapılarak taşınmazın birim fiyatının tespit edildiğini, taşınmaza emsal nitelikte daha yakın tarihli satışların olmasına karşılık son dönemde yaşanan ekonomik kriz karşısında 04.11.2021 tarihli satışların emsal alınarak bu satış bedellerine TÜİK verileri uygulanarak hesaplanan satış bedelinin kabul edilmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın bedelinin 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca değerlendirme tarihinden önceye ait özel amacı olmayan taşınmaz satışının emsal alınması, dava konusu ve emsal taşınmazın imar parseli olması nedeniyle düzenleme ortaklık payı ilavesi veya indirilmesi yapılmaksızın her iki taşınmazın karşılaştırması yapılarak birbirlerine üstünlük oranları tartışılıp arsa bedelinin tespit edilmesinde, üzerindeki yapıların Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yayınladığı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Tebliğine göre sınıfının tespiti ile yılına göre yıpranma oranı da düşülmek suretiyle kamulaştırma bedelinin belirlenmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık görülmediği; 2942 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesinin son fıkrasındaki "Açılan davaların sonuçları dava açmayanları etkilemez" düzenlemesi göz önünde bulundurulduğunda İlk Derece Mahkemesinin dava dışı kişiler yönünden idari yargıda açılan iptal davasının sonucunu beklenmemesinin de yerinde olduğu belirtilerek istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak; üzerindeki yapılara ise aynı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.