"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/15 Esas, 2022/111 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştrma bedelinin tespiti ve kamulaştrılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yonünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafindan hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip geregi düşünüldü;
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 101 ada 7 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... ve ... vekili cevap dilekçesinde özetle; acele kamulaştırma davasında taşınmazın değerinin piyasadaki geçerli alım-satım değerinin çok altında belirtildiğini, taşınmazların bugün itibarıyla m²'sinin 700-800TL civarında olduğunu taşınmazın piyasadaki geçerli gerçek değerinin belirlenmesini ve bu bedel üzerinden değer takdir edilmesini talep ettiklerini beyan etmiştir.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın gerçek değerinin kesinleşen Mahkeme kararları ile objektif değer artıcı nitelikleri göz önüne alınarak dava tarihine göre uyarlanmasıyla tespitini, dava tarihinden itibaren 4 aylık süre geçmesi halinde tespit edilen bedele 2942 sayılı kanun ile belirlenen faizin işletilmesini talep etmiştir.
3.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; acele kamulaştırma davasındaki dava dilekçesi ve ekindeki m² değerlerine itiraz ettiklerini, kamulaştırılacak taşınmazın tarla olarak değil de arsa olarak değerlendirilerek m² arsa birim değerinin asgari 800-1000TL olarak tespit edilmesini talep etmiştir.
III.İLK DERECE MAHKEMESI KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 07.01.2020 tarihli ve 2018/27 Esas, 2020/5 Karar sayılı kararı ile verilen kesin süre içerisinde kamulaştırma bedelinin bloke edilmemesi nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTiNAF
A. istinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı davacı idare vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 25.12.2020 tarihli ve 2020/917 Esas, 2020/1765 Karar sayılı kararı ile kamulaştırma bedelinin verilen kesin süreye rağmen yatırılmaması nedeniyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan temyiz incelemesinde, tespit edilen kamulaştırma bedelinin bloke edilmesi için davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde kamulaştırma bedeli depo edilmemiş ise de, temyiz dilekçesi ekinde sunulan banka dekontlarına göre davacı idarenin karar tarihinden sonra depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, usul ekonomisi de gözetilerek işin esasına girilip karar verilmesi gerektiğinden İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uyularak yapılan inceleme ve işlem sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz bedelinin yüksek belirlendiğini, objektif değer artışının fazla belirlendiğini, kapitalizasyon faiz oranının yüksek alındığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; aradan geçen bunca zamana ve değişen ekonomik koşullara göre sırf usul ekonomisi nedeniyle 2018 tarihine göre bedel belirlenmesinin hatalı olduğunu, hak ihlali olduğunu, bozmadan geldikten sonraki tarihe göre bedel belirlenmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılmak suretiyle değer biçilerek adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla, ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalılar ... vd'den 269,85 TL peşin harç ve 1.330,20 TL temyize başvurma harçlarının alınarak Hazineye irat kaydedilmesine,
26.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.