"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında görülen, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda uyulan bozma ilâmı doğrultusunda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Bir kısım davacılar vekili Av. ... tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi, davacı ... vekili Av. ... ise maddi hatanın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin ve maddi hata düzeltim dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar vekili asıl dosyaya ilişkin dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin İzmir ili, Karabağlar ilçesi, Bozyaka Mahallesi 30115 ada 11 parsel sayılı taşınmazda hissedar olduğunu, söz konusu taşınmazın tamamının 1/1000 ölçekli uygulama imar planında "Yol ve Yeşil alan" olarak ayrıldığını, fiilen taşınmaza yol ve yeşil alan olarak da el atıldığını, dava konusu taşınmazın ana arter üzerinde ve dört yol ağzında bulunduğunu, dava konusu taşınmaza kısmi olarak el konulduğunun tespit edilmesi hâlinde dahi geri kalan kısımda müvekkili tarafından inşaat yapma imkânının olmaması ve imar planında tamamının yol ve yeşil alanda rekreasyon alanında kalması nedeniyle taşınmazın tamamının bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleştirilen İzmir 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/373 Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 30115 ada 11 parsel sayılı taşınmazda hissedar olduğunu, taşınmazın imar planında yol ve yeşil alan olarak ayrılarak davalı tarafça fiilen taşınmaza el atıldığını belirterek belirlenecek tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
3. Birleştirilen İzmir 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/436 Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin İzmir ili, Karabağlar ilçesi, Bozyaka Mahallesi 30115 ada 11 parsel sayılı taşınmazda hissedar olduğunu, taşınmazın imar planında yol ve yeşil alan olarak ayrılarak davalı tarafça fiilen taşınmaza el atıldığını belirterek belirlenecek tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
4. Birleştirilen İzmir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/747 Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin İzmir ili, Karabağlar ilçesi, Bozyaka Mahallesi 30115 ada 11 parsel sayılı taşınmazda hissedar olduğunu, taşınmazın imar planında yol ve yeşil alan olarak ayrılarak davalı tarafça fiilen taşınmaza el atıldığını belirterek belirlenecek tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza müvekkili belediye tarafından el atılmadığını, bu nedenle müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, husumetin ilçe belediyesine yöneltilmesi gerektiğini, ayrıca taşınmaza fiili el atmanın da söz konusu olmadığını, taşınmazın kamu hizmetine tahsis edilmediğinden ve taşınmaz üzerinde devamlı ve fiili bir müdahale söz konusu olmadığından kamulaştırılmasının söz konusu olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl ve birleştirilen davaların kısmen kabulüne, taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, bedeline hükmedilen davacılar payının tapusunun iptali ile yol davalı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 11.10.2022 tarihli ve 2022/1362 Esas, 2022/13724 Karar sayılı ilâmıyla Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme ve Maddi Hata Düzeltim Yoluna Başvuran
1.Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı bir kısım davacılar vekili Av. ... karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı ... vekilince ise maddi hatanın düzeltilmesi isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
1. Bir kısım davacılar vekili Av. ... karar düzeltme dilekçesinde özetle; davalı idare aleyhine açtıkları davadan vazgeçmeleri nedeniyle kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davacı ... vekili Av. ... maddi hata düzeltim dilekçesinde özetle; Mahkeme kararının taraflarına tebliğ edilmediğini, onama ilâmı ile karardan haberdar olduklarını, belirlenen bedelin düşük, emsal karşılaştırmasının hatalı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Yargıtay kararının düzeltilmesi 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacı ... vekili Av. ...’un maddi hata düzeltim dilekçesinde özetle; karar başlığında vekil olarak gösterilmemeleri nedeni ile Mahkeme kararından haberdar olmadıklarını beyan ettiği, yapılan incelemede davacı ... vekiline Mahkeme kararının onama ilâmı ile birlikte tebliğ edildiği anlaşılmış olmakla, maddi hata talebinin kabulü ile adı geçen davalı yönünden yapılan incelemede; arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Yapılan incelemede; bir kısım davacılar vekili Av. ...'in 24.01.2023 tarihli karar düzeltme dilekçesinde; davalı idare aleyhine açtıkları davadan vazgeçtiklerini belirttikleri anlaşılmış olup davacının talebinin 6100 sayılı Kanun'un 123 üncü maddesi uyarınca geri alma niteliğinde olduğu gözetilerek ilgili madde uyarınca işlem yapılıp sonucuna göre hüküm kurulması gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ... vekilinin maddi hata düzeltim talebinin, bir kısım davacılar vekili Av. ...'in ise karar düzeltme talebinin KABULÜNE,
Dairemizin 11.10.2022 tarihli ve 2022/1362 Esas, 2022/13724 Karar sayılı ilâmının kaldırılmasına, Mahkeme kararının açıklanan sebeplerle BOZULMASINA,
Davacı ...'dan peşin alınan karar düzeltme harcının istek hâlinde iadesine,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.