"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/18 Esas, 2022/204 Karar
KARAR : Davanın açılmamış sayılmasına
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece, Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, kesinlik, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; dava konusu Diyarbakır ili, Bağlar ilçesi, ... Mahallesi, 177 ada 1 (eski 302 parsel) parsel sayılı taşınmaza yol yapılması suretiyle davalı idarece fiilen el atıldığından bahisle kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; toplulaştırma sonucunun beklenmesi gerektiğini, uzlaşma talebinde bulunulmadığını, davanın Tarım Reformu Genel Müdürlüğüne ihbarının gerektiğini beyan etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 25.05.2016 tarihli ve 2013/507 Esas, 2016/655 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; taşınmaza net geliri esas alınarak değer biçilmesi yöntem itibarıyla doğru kabul edilmiş ancak; taşınmazın fiilen el atılan bölümü tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme karar verilmesi, hükme esas alınan ve taşınmaza sulu arazi olarak değer biçen 2. bilirkişi kurulu raporuna göre keşif esnasında yapılan incelemede kuru tarım arazisi olarak tasarruf edildiği belirtildikten sonra, dava konusu taşınmaza 450-500 metre mesafedeki komşu parsel içerisindeki sondaj kuyusu aracılığıyla sulama yapıldığı belirtilmiş ise de ilk bilirkişi kurulu raporunda su kaynağının olmaması nedeniyle taşınmaza kuru arazi olarak değer biçilmiş olduğu gözetilerek, bu kuyuya ait kullanma izin belgesi sorulmak suretiyle, kuyunun dava tarihinden önce açıldığının tespiti halinde taşınmaza kuru arazi olarak değer biçen ilk bilirkişi kurulu raporuna göre hüküm kurulması gerektiği gibi, kuyunun dava tarihinden sonra açılmış olduğunun tespiti halinde de kuyunun bulunduğu parselin kime ait olduğu bu parsel sahibi ile davacılar arasında sulama hususunda anlaşma olup olmadığı da araştırılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması ve dava konusu taşınmazın konumu ve bilirkişi kurulu raporunda yazılı özelliklerine göre objektif değer artışı oranı yüzde 50'den fazla olamayacağı halde daha yüksek oran belirlenerek, fazlaya hükmedilmesi nedeniyle kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararı ile bozma ilamına uyularak yapılan inceleme sonucunda davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; lehlerine haksız olarak 100,00 TL vekâlet ücretine hükmedildiğini, davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğinden ıslah ile artırılan miktar üzerinden lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlâk muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa ... olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlâk muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 11 ... maddesi
5. 2022 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7 nci maddesinin ilk fıkrası
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İlk kararda, ıslah dilekçesinde talep edilen bedel dikkate alınarak hüküm kurulmuşsa da, ıslah harcının nispi olarak yatırılması gerekirken, maktu olarak yatırılmış olması nedeniyle geçerli bir ıslahtan sözedilemeyeceği gibi, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca hükmedilen vekâlet ücreti yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına
19.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.