"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1318 Esas 2022/1801 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kocaali Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/107 Esas, 2019/498 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Sakarya ili, Kacaali ilçesi, ... Mahallesi, 110 ada 47 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile baraj gölü sahasında kaldığından davacı idare adına tescili ile göl alanı olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu, bilirkişi raporunda yeterince veri toplanmadan, verilerin analizi yapılmadan, bilimsel esaslara uygun olmayan raporların hazırlandığını, bilirkişilerce tanzim edilen raporlar ekinde yer alan fındık bahçesi net gelir tablosunda Kocaali İlçe Tarım Müdürlüğünün ürün verim tablolarındaki değerlerin kullanıldığını, müvekkilli kurum nezdinde bulunan resmi evraklara göre alınan verilerin tamamen farklılık arz ettiğini ve bu farklılığın giderilmesinin talep edildiğini, kapitalizasyon oranının hatalı alındığını, taşınmazın vasfının arsa olarak değerlendirilmesinin hukuka aykırı olduğunu, yapılan hesaplamayı kabul etmediklerini, bilirkişi raporunda masraflar ve maliyetin eksik hesaplandığını bunun da m² fiyatlarının yükselmesine sebebiyet verdiğini, emsal satışın muvazaalı olduğunu, emsal satış tarihi 24.03.2011 tarihi olup, bu konuda kamulaştırma tarihinden sonraki satışların emsal olarak alınamayacağının kanunun gereği olduğunu, emsal taşınmazın idarelerince 2012 yılında kamulaştırıldığını, idarelerince kamulaştırılan taşınmazın emsal alınamayacağını, ayrıca düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılması gerekirken bilirkişilerin bu hususu hesaba katmadıklarını ve herhangi bir kesinti yapmadıklarını, tel çit için değer takdir edilmemesi gerektiğini, idareleri lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Davalılar ..., ..., ... ve ... istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın değer artırıcı olan özelliklerinin tarafları lehine tam olarak değerlendirilmediği kapitalizasyon faiz oranının Yargıtay kararları ışığında %3 veya %3,5 olması gerekirken bu şekilde değerlendirilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, taşınmaz üzerindeki muhdesatların/mütemmim cüzlerin değerinden düşük hesaplandığını, hiçbir kanuni veya resmi dayanağı olmayan bu hesabın kabulünün mümkün olmadığını, bilirkişi raporlarında belirtildiği şekilde fındık ağaçlarının değer tespitinde ortalama ömür biçilmesinin gerek Yargıtay kararlarına, gerekse hayatın olağan akışına uygun olmadığını, kamulaştırılan kısımda mevcut olan tel çitlerin değeri üzerinde tam olarak durulmadığını, bu unsurların tam olarak hesaplanmaya eklenmesi gerektiğini, taşınmazın konumu ve nitelikleri dikkate alındığında hesaplama kısmında bu özelliklerinin yeteri kadar değerlendirme konusu yapılmadığını görüleceğini vergi beyanları ve emsal araştırmalarının eksik değerlendirildiğini, belirlenen kamulaştırma bedelini kabul etmelerinin mümkün olmadığı ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ile resen dikkate alınacak nedenlerle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 ... maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 ... maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Sakarya ili, Kocaali ilçesi, ... Mahallesi, 110 ada 47 parsel sayılı taşınmazın zemine 2942 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, üzerinde bulunan ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumu dikkate alınmak suretiyle ... ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tescili ile göl alanı olarak terkinine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.