"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1389 Esas, 2022/1359 Karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/431 Esas, 2021/262 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) mülga 17 nci maddesi uyarınca tescile ilişkin davanın yapılan yargılaması sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin kararı kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar ..., ... ve ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, Dursunköy
Mahallesi, 127 ada 18 parsel sayılı taşınmazın idarece kamulaştırıldığını, kamulaştırma bedellerinin
yatırıldığını ve noter tebligatlarının çekildiğini, taşınmaz malikince Çatalca 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/691 Esas, 1997/476 Karar sayılı dosyası ile davacı idare aleyhine tezyidi bedel davası açıldığını, mahkeme sonucu hükmedilen bedelinde ödendiğini, tebliğe rağmen tapu malikinin ferağ işlemini yaptırmadığından taşınmazın idare adına tescil edilemediğini, 2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci maddesi gereğince dava konusu taşınmazın ... adına tescili ile yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, taşınmazın davalılar adına kayıtlı bulunan tapusunun iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkili idare lehine vekâlet ücreti verilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı tarafa usul ve kanuna uygun biçimde tebligat yapılmış, davalı tarafça açılan tezyidi bedeli davası esastan hükme bağlanmış ise de taşınmazın idare adına tescili gerçekleşmemiştir. Davalılardan davalılar ..., ..., ..., ..., ... dışındaki davalıların davayı kabul ettiğine dair beyanı bulunmadığı gibi, ferağ da vermediklerinden ..., ... , ..., ..., ... dışındaki davalılar yönünden davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmolunması gerektiğinden bahisle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararını kaldırarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ..., ... ve ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun'un 29 uncu maddesi gereğince yargılama giderlerinin davacı idare üzerinde bırakılması gerektiğini, davanın açılmasında hiçbir kusuru ve sorumluluğu bulunmamasına rağmen Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesinin bu husustaki kararlarına aykırı olarak idare lehine vekâlet ücretine hükmedildiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararını bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun'un 29 uncu maddesi gereğince yargılama giderlerinin davacı idare üzerinde bırakılacağını, davanın açılmasında hiçbir kusuru ve sorumluluğu bulunmamasına rağmen Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesinin bu husustaki kararlarına aykırı olarak idare lehine vekâlet ücretine hükmedildiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararını bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun'un 29 uncu maddesinde belirtilen yargılama giderleri davacı idare üzerinde bırakılacaktır hükmü gereği ve davanın açılmasında hiçbir kusuru ve sorumluluğu bulunmamasına rağmen Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Anayasa Mahkemesinin bu husustaki kararlarına aykırı olarak idare lehine vekâlet ücretine hükmedildiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararını bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanunu'un mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un (6100 sayılı Kanun) 359 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un “Tapulu taşınmaz mallarda tescil” kenar başlıklı (mülga 24.04.2001 - 4650/21 md.) 17 nci maddesi
3. 04.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Ana Kanun’a İşlenemeyen, 24.4.2001 tarihli ve 4650 sayılı Kanun’un 21 inci maddesi ile eklenen Geçici Madde 1 inci maddesi şöyledir:
“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, kamulaştırma kararı alınmış ancak henüz tebligata çıkarılmamış kamulaştırmalarda bu Kanun hükümleri, diğerlerinde önceki hükümler uygulanır.”
4. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun ( 4721 sayılı Kanun) taşınmazı mülkiyetinin kazanılması başlıklı 705 inci maddesinin ikinci Fıkrası şöyledir:
''Mahkeme kararı, cebr-i icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde mülkiyet tescilden önce kazanılır"
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; 2942 sayılı Kanun'un 17 nci maddesinin koşulları oluştuğu anlaşıldığından davanın kabulüne karar verilmesi doğrudur.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılardan ... ve ...'in tüm,davalılardan ... 'in temyiz dilekçesinde ileri sürdükleri diğer nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Davalı idarenin dava dilekçesinin davalı ... 'e tebliğ edildiğine dair tebliğ mazbatısına dosya içinde rastlanamamıştır. Davalı tarafından davanın kabulü kararına karşı istinaf yoluna başvurulmadığı gibi temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler göz önüne alındığında bu husus bozma nedeni yapılmamış ise de usulüne uygun beyanı alınmadan aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmesi bozma nedenidir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalılar ... ve ...'in tüm, davalı ... 'in diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı ... 'in temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile; Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının; (5) bendinde yazılı ''...''isminden sonra gelmek üzere ''... '' isminin de yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalılar ... ve ...'ten peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, Davalı ...'dan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.