"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/432 E., 2022/465 K.
KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 12.12.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat ... gelmiş, davacı idare vekili duruşmaya katılmamıştır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Yalova ili, Altınova ilçesi, ... köyü 2007 parsel ... taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 21.04.2014 tarihli ve 2013/136 Esas, 2014/238 Karar ... kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A.Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 21.04.2014 tarihli ve 2013/136 Esas, 2014/238 Karar ... kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dosyadaki delil ve belgelere göre, dava konusu taşınmaz arsa niteliğinde olup taşınmaza emsal karşılaştırması yapılmak suretiyle yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken böyle bir inceleme içermeyen rapora göre hüküm kurulması, hatalı olduğu gibi taşınmazın yüzölçümüne ve meyve ağaçlarının sayısına göre kapama meyve bahçesi olarak kabulü ile 2012 yılı resmi birim fiyatlarına göre net meyve gelirine göre değer biçilip, zemine ekilebilecek münavebe ürünlerinin net gelirine göre biçilen değer düşülmek suretiyle ağaç bedellerinin tespit edilmesi gerektiği halde, bu yönteme uyulmadan hesaplama yapan bilirkişi raporu hükme esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması, doğru olmadığından kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 26.12.2017 tarihli ve 2015/576 Esas, 2017/613 Karar ... kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 26.12.2017 tarihli ve 2015/576 Esas, 2017/613 Karar ... kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; aynı bölgeden intikal eden ve Dairemizin denetimden geçen Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/140 Esas ... dava dosyasında 06.02.2014 değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu taşınmaza komşu olup aynı amaçla kamulaştırılan benzer nitelikteki 2006 parsel ... taşınmazın metrekaresine 328,51 TL değer biçildiği, Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/484 Esas ... dava dosyasında 05.05.2014 değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu taşınmaza komşu olup aynı amaçla kamulaştırılan benzer nitelikteki 730 parsel ... taşınmazın metrekaresine 367,49 TL değer biçildiği gibi yine Dairemizin denetimden geçen Yalova 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/424 Esas ... dosyasında 24.09.2014 değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu taşınmaza komşu olup aynı amaçla kamulaştırılan benzer nitelikteki 731 parsel ... taşınmazın metrekaresine 362,47 TL değer biçildiğinden alınan rapor inandırıcı olmayıp yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi hatalı olduğu gibi, taşınmazın yüzölçümüne ve meyve ağaçlarının sayısına göre kapama meyve bahçesi olarak kabulü ile 2012 yılı resmi birim fiyatlarına göre net meyve gelirine göre değer biçilip, zemine ekilebilecek münavebe ürünlerinin net gelirine göre biçilen değer düşülmek suretiyle ağaç bedellerinin tespit edilmesi gerektiği halde, bu yönteme uyulmadan hesaplama yapmaksızın ... takdir raporunda belirlenen bedelin aynısına hükmeden bilirkişi raporu hükme esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olduğu gibi,dava konusu taşınmazın tapu kaydında BOTAŞ lehine tesis edilen daimi irtifak hakkının taşınmazda meydana getireceği değer düşüklüğü yönünden bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp, sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği düşünülmeden, eksik inceleme ile karar verilmesi,doğru olmadığından kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Üçüncü Karar
Mahkemenin 02.03.2020 tarihli ve 2018/402 Esas, 2020/95 Karar ... kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin 02.03.2020 tarihli ve 2018/402 Esas, 2020/95 Karar ... kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmediği belirtilerek, mahkemece verilen 26.12.2017 tarihli karar, Dairemizin 2015/25447 Esas ... ilamı ile denetimden geçen Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/140 Esas ... dosyasında 06.02.2014 değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu taşınmaza komşu olup aynı amaçla kamulaştırılan 2006 parsel ... taşınmazın metrekaresine 328,51 TL, Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/484 Esas ... dava dosyasında 05.05.2014 değerlendirme tarihi itibarıyla benzer nitelikteki 730 parsel ... taşınmazın metrekaresine 367,49 TL ve Dairemizin 2017/21870 Esas ... ilamı ile denetimden geçen Yalova 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/424 Esas ... dosyasında 24.09.2014 değerlendirme tarihi itibarıyla benzer nitelikteki 731 parsel ... taşınmazın metrekaresine 362,47 TL değer biçildiği halde, 06.04.2012 değerlendirme tarihi itibari ile dava konusu taşınmazın metrekaresine 504,51 TL değer biçildiğinden rapor inandırıcı bulunmadığından bahisle bozulmuş ise de bozma ilamı sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporunda sözü edilen bedellerden ayrılma nedenleri açıklanmadan dava konusu taşınmaza aynı değer biçildiğinden rapor hükme esas alınacak nitelikte değildir. Bu durumda, dairemizin denetiminden geçen dava konusu taşınmazın yakınında yer alan ve yukarıda sözü edilen parseller için kesinleşen dosyalardaki bedelden ayrılma nedeni konusunda ayrıntılı ek rapor alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması,doğru olmadığından kararın bozulmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin yüksek olduğunu, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın bedelinin komşu parsellere göre düşük belirlendiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesi ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Yalova ili, Altınova ilçesi, ... köyü 2007 parsel ... taşınmaza 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak zeminine ve üzerinde bulunan muhdesat bedelinin değerinin tespit edilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesi hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
12.12.2023 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.
K A R Ş I O Y
Taraflar arasında görülen 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmuş; Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda verilen dair karar Dairemizce onama yapılarak uygun bulunmuş ise de bu görüşe katılmamaktayım. Şöyle ki;
Dairemizin 2018/3373 Esas, 2018/3494 Karar ... ilamı ile onanmak suretiyle denetimden geçen Yalova 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/249 Esas ... dosyasında 29.03.2012 değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu taşınmaza komşu olup aynı amaçla kamulaştırılan 2009 parsel ... taşınmazın metrekaresine 504.09 TL değer biçildiği halde, eldeki davada dava konusu taşınmazın m²sine 06.04.2012 değerlendirme tarihi itibarı ile 315.00 TL değer biçilmesinin davalı yönünden hakkaniyete uygun olmayacağından yerinde olmadığı kanaatiyle çoğunluğun onama kararına katılmıyorum. 12.12.2023