"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/205 Esas, 2021/253 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucu, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Şırnak ili, ... ilçesi, ... köyü, 122 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 04.11.2013 tarihli ve 2012/251 Esas, 2013/223 Karar sayılı kararı ile kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile taşınmazın yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 04.11.2013 tarihli ve 2012/251 Esas, 2013/223 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazda bulunan ağaçlarının sayısı ve yaşı gereğince taşınmazın kapama elma bahçesi niteliğinde olduğu, taşınmaza bu vasfına göre değer biçilmesi ve kıymet takdir raporuna göre taşınmazda 28,23 m²lik yapı ve 314,82 m²lik altı depo üstü konut olduğu belirlendiği halde, alınan bilirkişi raporunda 180 m²lik konut, 85 m²lik konut ve 46 m²lik depo olduğu nazara alındığında bilirkişiden taşınmazda bulunan yapıların kaç adet ve yüzölçümlerinin ne olduğu hususunda ek rapor alınarak çelişkinin giderilmesi gerektiğinden hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamı gereğince inceleme ve işlem yapılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; münavebeye fiyatı en yüksek ürünlerin alındığını ancak masrafların düşük hesaplandığını, objektif değer artışına esas alınan ölçütlerin kapitalizasyon faiz oranının seçilmesinde dikkate alınmaması gerektiğini, hiçbir hukuki dayanak gösterilmeden kapitalizasyon faiz oranının yüksek alınmasının kabul edilemez olduğunu, dava konusu taşınmazdan yol geçmesi nedeniyle arta kalan bölümde değer artışı olduğunu, takdir edilen objektif değer artışı ile kapitalizasyon faiz oranının hiçbir araştırma ve incelemeye dayanmadığını ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın çok verimli olduğunu, buna rağmen 3 üncü sınıf tarım arazisi olarak kabul edilmesinin hatalı olduğunu, eğiminin %1 olduğunu, eğiminin %1 olan arazilerin 1 inci sınıf arazi sınıfında bulunması gerektiğini, taşınmaz üzerinde bulunan konutun hesaplamasının hatalı yapıldığını, konutun işlek bir ticari yol üzerinde bulunması, deposunun hayvan beslemeye ve ticari amaçla kullanılmaya elverişli olması ve yapısında kullanılan malzeme dolayısıyla değerinin yüksek olduğunu, binanın yaşına oranla düşülen yıpranma oranı kanuna ve hukuka aykırı olduğunu, dava tarihi dikkate alınıp binanın yaşına bakıldığı zaman bina yaşının 10 yıl olduğu ve yığma kargir özelliğindeki konutun aşınmaya bağlı olarak yıpranma oranı tablodan da anlaşılacağı üzere%10-12 olması gerekirken %20 yıpranma payı baz alınıp hesap yapılmasının hatalı olduğunu, taşınmazın bulunduğu konum dikkate alındığında uygulanan objektif değer artışının düşük olduğunu, taşınmaz için belirlenen bedelinin gerçek değerini yansıtmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.