"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/221 Esas, 2022/345 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacı idare vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.12.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü taraf vekilleri duruşmaya katılmadıklarından incelemenin evrak üzerinden yapılmasına karar verilmiştir.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Mersin ili, Tarsus ilçesi, Hürriyet Mahallesi 3585 ada 1 ve 3586 ada 1 parsel ... taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazların idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu parseller üzerinde müvekkili vakıf ile Ark İnş. Turz. ve Sınai Yatırımlar A.Ş. tarafından 27.02.1989 tarihinde imzalanan sözleşme gereğince kat karşılığı inşaat yapılması için sözleşme imzalandığını, söz konusu sözleşmenin aynı vakfın birden fazla gayrimenkulünü kapsadığını, diğer gayrimenkullerin bir kısmı üzerinde ilgili müteahhit firma tarafından sözleşme gereği yerine getirildiğini, bir kısmı üzerinde inşaatın henüz tamamlanmadığını, dava konusu taşınmazlar üzerinde söz konusu firmanın edimini henüz yerine getirmediğini, davacı kurumca belirlenen bedelin düşük olduğunu, dava konusu parsellere davacı kurumca yapılan tecavüzün men'ine ilişkin Tarsus 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/921 Esas ... dosyası ile imar plan değişikliğinin iptaline ilişkin Mersin İdare Mahkemesinin 2002/559 Esas ... dosyalarının açıldığını, kamulaştırma iptal davasının sonuçlarının beklenmesini, dava konusu parseller için belirlenen rayiç bedeli ve açılan davayı kabul etmediklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 09.10.2013 tarihli ve 2005/562 Esas, 2013/443 Karar ... kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda; dosya içerisindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; dava konusu taşınmazların dava tarihi itibarıyla imar uygulaması görmüş imar parseli olduğu, emsal olarak alınan ... Mahallesi 482 ada 26 parsel ... taşınmazın ise kadastro parseli olduğu anlaşılmaktadır. Tarsus gibi büyük şehirlerde yukarıda açıklanan bu özellikler itibarıyla dava konusu taşınmaza daha yakın konumda ve değerlendirme tarihine yakın satış tarihli taşınmaz satışlarının bulunması mümkün olduğu halde, hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmaz ile yukarıda açıklanan özellikler itibarıyla benzer özellikler taşımayan ... Mahallesi 482 ada 26 parselin satışının somut emsal olarak alınmış olması nedeniyle bilirkişi kurulu raporu hüküm kurmaya elverişli ve inandırıcı bulunmadığından değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması ve 30.04.2013 tarihinden önce açılmış ve henüz kesinleşmemiş kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davalarında öngörülen dört aylık yargılama süresinin makul süre kabul edilerek, hakkaniyet gereğince taşınmaz malikinin zararının giderilmesi amacıyla dava tarihinden itibaren dört aylık sürenin bittiği tarihten, karar tarihine kadar tespit edilen kamulaştırma bedeline faiz uygulanması gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamı gereğince inceleme ve işlem yapılarak davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporununda incelenen emsal ticari faaliyete konu dükkan olarak kullanılan taşınmaz olduğundan uygun emsal olmadığı gibi üzerindeki yapı 3. sınıf B grubuna dahil olduğu halde bilirkişi raporunda 2. sınıf B grubu olarak kabul edildiği, kıyaslamada kullanılan oranların hatalı olduğunu beyanla bilirkişi raporunun eksik ve hatalı inceleme ile metrekare birim fiyatının yüksek belirlendiğini, Mahkemece faize ilişkin olarak da hatalı hüküm kurulduğunu ileri sürerek temyiz itirazında bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazların kamulaştırma bedellerinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazlara 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı idare vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü diğer nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Mahkemece infazda tereddüt yaratacak şekilde faizin başlangıç tarihinin hatalı yazılması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 1086 ... Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası gereğince kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile Mahkeme kararının hüküm fıkrasının (1) No.lu bendinin (d) ve (e) alt bentlerinde yazılı ''30.04.2016'' tarihinin ayrı ayrı çıkartılmasına, yerine ayrı ayrı ''30.04.2006'' tarihi yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
19.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.