"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2563 Esas, 2023/85 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/143 Esas, 2022/562 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın ... yönünden kabulüne, davalı ... Başkanlığı yönünden reddine karar verilmiştir
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davalı ... Başkanlığı yönünden reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; dava konusu İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1357 parsel sayılı taşınmazın davalı idare tarafından fiilen yol ve kaldırım yapılarak el atıldığını belirterek taşınmazın tamamının bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; 2942 sayılı Kanun'un geçici 6 ncı maddesi gereğince, kamulaştırmasız el atma davaları yönünden uzlaşma müracaatının getirildiğini, uzlaşma tutanağı imzalanmadan veya uzlaşmaya davet için geçen süre sona ermeden kamulaştırmasız el atma davası açılamayacağını, dava konusu taşınmazın kadastral parsel olduğundan kamulaştırmasız el atılan kısmın 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18 inci madde uyarınca düzenleme ortaklık payı olan %40'lık içinde kalıp kalmadığının tespiti gerektiğini, bu pay içinde kalıyorsa tazminat talebinin söz konusu olamayacağını, el atılan tarihte el atılan yerin ana arterde mi yoksa ara arterde mi kaldığının tespiti gerektiğini, el atılan kısmından geriye kalan miktarda yol ve kaldırım çalışması nedeniyle kalan kısmın değerleneceğini, el atılan kısmın ise yol olarak kullanılması halinde terkin edilmesini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletimesini talep edilerek davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Başkanlığı cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atma yapmadıklarını, bu yönde alınmış bir karar da bulunmadığını, bilirkişilerce hazırlanan raporlarda da belirtildiği üzere belediyemizce herhangi bir el atma söz konusu olmayıp Ankara Caddesi ve ... caddesi ana arter kapsamında olduğundan diğer davalı ... Başkanlığının tasarrufunda olduğunu, bu nedenlerle davanın öncelikle husumet yönüyle reddine karar verilmesi gerektiğini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın davalı ... yönünden konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davalı ... Başkanlığı yönünden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; idareleri lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi ve harçların maktu alınması gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafından kamulaştırmasız el atma davası açıldıktan sonra taşınmazın imar uygulamasına tabi tutulduğu düzenleme ortaklık payı kesintisinden sonra davacı tarafa 10703 ada 3 parselden hisse verildiği ve davanın konusunun kalmadığı, Mahkemece konusuz kalan kamulaştırmasız el atma davasında karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmadığı gibi, davanın açılmasına davalı idare sebebiyet verdiğinden davacı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin ve yargılama giderlerinin davalı idareye yüklenmesinin doğru olduğu, harcın maktu alınmasının usul ve kanuna aykırı olmadığından davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idareler arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) geçici 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dava konusu taşınmazın imar uygulamasına tabi tutulduğu, düzenleme ortaklık payı kesintisinden sonra davacı tarafa 10703 ada 3 parsel sayılı taşınmazdan hisse verildiği ve davanın konusunun kalmadığı anlaşıldığından, konusuz kalan kamulaştırmasız el atma davasında karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulmasında bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Davanın açılmasına davalı idare sebebiyet verdiğinden davacı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin ve yargılama giderlerinin davalı idareye yüklenmesi doğrudur.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ...'ndan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.