"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1275 Esas, 2023/264 Karar
KARAR : Esastan ret/Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kırşehir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/174 Esas, 2021/151 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 Sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kırşehir ili, ... ilçesi, ... köyü 289 ada 147 parsel sayılı taşınmazın tapusunun iptali ile tapudan yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı idarece belirlenen bedelin oldukça düşük olduğunu ileri sürerek dava konusu taşınmazın gerçek bedelinin belirlenmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarihi ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile tapudan yol olarak terkinine, tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; bedelin yüksek belirlendiğini, metrekare birim değerinin yüksek tespit edildiğini, tarım verilerine uyulmadığını, davacı lehine vekâlet ücretine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı taraf vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaz için düşük bedel tespit edildiğini, taşınmaz sulu arazi vasfında olduğunu ve buna göre bedel hesaplanması gerektiğini, geri kalan bölümde değer kaybı olduğunu, kendisini vekil ile temsil ettiren davalı lehine vekâlet ücretine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi asıl ve ek raporlarında dava konusu taşınmazda herhangi bir sulama tesisi olmadığının belirtilmesi, taşınmazın DSİ sulama alanı içinde olmadığının bildirilmesi ve Çiftçi Kayıt Sistemindeki “Sulu Arazi” nitelemesi her hangi bir tespite dayanmayıp çiftçinin beyanına göre düzenlendiğinin anlaşılması karşısında, taşınmazın “kuru tarım arazisi” olarak nitelendirilmesi ve taşınmaza net ürün geliri esas alınarak değer biçilmesinde taşınmazın konumu, bilirkişi raporlarına yansıyan özellikleri ile idarece yapılan bedel tespiti de göz önüne alınarak hükme esas alınan bilirkişi kurulunca % 50 oranında objektif değer arttırıcı unsur eklenmesi yerinde bulunmuş, ancak dava konusu taşınmaz için bedel belirlenirken, İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün değerlendirme yılındaki resmi birim değerlerine uyulmadan taşınmaz bedeli belirlendiği gibi, dava konusu taşınmazın kamulaştırma dışında kalan kısmının yüz ölçümü ve geometrik durumuna göre bu bölümde % 30 oranında değer düşüklüğü olduğu kabul edilmesi gerektiğinden bu hususlarda bilirkişi kurulundan ek rapor aldırılarak fark bedel depo ettirilmiş, davalı vekilinin istinaf istemleri kısmen yerinde görülerek İlk Derece Mahkemesi kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf başvurusunda ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesi ile 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmazlara 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.