"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1480 Esas, 2022/2746 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sarıkamış Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/227 Esas, 2021/566 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ve yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin 25.11.2022 tarihli ve 2022/1480 Esas, 2022/2746 Karar sayılı esastan reddi kararı davalı ... vekiline 08.01.2023 tarihinde tebliğ edildiği ancak davalı vekilinin temyiz dilekçesi 19.02.2023 tarihinde UYAP ortamında süresinde verilmediğinden Bölge Adliye Mahkemesince 28.02.2023 tarihli ek kararla temyiz dilekçesinin süre yönünden reddine karar verilmiştir.
Ek karar davalı ... vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Kars ili, Sarıkamış ilçesi, ... Köyü 145 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini ve yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, acele kamulaştırma bedelinin mahsubu ile kalan bedelin davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline ve baraj göl sahası içinde kalması nedeniyle 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16 ncı maddesinin (c) bendi uyarınca tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu, bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, objektif değer artışı verilmesi gerektiğini, münavebe ürünlerinin hatalı belirlendiğini, kapitalizasyon faiz oranının hatalı olduğunu, beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sulu arazi niteliğindeki taşınmaza ekilebilir ürün gelirine göre gelir metodu kullanılarak bilimsel yolla, dosyaya getirilen resmi veriler esas alınarak net gelirin tespit edilmesinde, kapitalizasyon faiz oranının tespitinde, taşınmazın m² birim fiyatının 17,64 TL olarak belirlenmesinde, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün parsel sorgulama uygulaması sitesinden edinilen bilgilerden tespit edilen dava konusu taşınmazın konumu ve bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özellikleri de dikkate alınarak %50 oranında objektif değer artışı uygulanmasında, bir isabetsizlik görülmediği; ancak belirlenen bedelin ilk karar ile ödenmesine karar verilen kısmı için ilk karar tarihine, ikinci karar ile ödenmesine karar verilen kısmı için ise ikinci karar tarihine kadar faiz işletilmesi gerekirken bedelin tamamına ikinci karar tarihine kadar faiz işletilmesi doğru görülmese de istinafa gelen taraf sıfatı gözetilerek bu hususlar eleştirilmekle yetinildiği, öte yandan, belirlenen toplam kamulaştırma bedeli 189.827,97 TL olmasına rağmen maddi hata yapılarak 190.512,63 TL bedele hükmedilmiş ise de açık maddi yazım hatası niteliğindeki bu husus İlk Derece Mahkemesince her zaman düzeltilebileceğinden bu husus kararın kaldırılması/düzeltilmesi sebebi yapılmayarak davalı ... vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 2022/1480 Esas, 2022/2746 Karar sayılı kararının 08.01.2023 tarihinde davalının diğer avukatı ...'ye tebliğ edildiğini, tarafına tebliğ edilmediğini, verilen kararı UYAP sisteminde yapmış oldukları kontrol sonucunda öğrendikleri, öğrendikleri gün verilen karara karşı temyiz yoluna başvuruda bulunduklarını, temyiz başvurusunun süresi içinde olup kendilerinden bağımsız çalışan diğer meslektaşına yapılan tebligatın tarafları bağlamadığını ve sorumluluğunun da taraflarına ait bulunmadığını, taraflarına yapılmayan tebligatın dolayı temyiz haklarının sona ermesinin kabul edilemeyeceğini, iş bu sebeple temyiz başvuru dilekçesinin değerlendirmeye alınmasını ve temyiz dilekçesi doğrultusunda ve resen dikkate alınacak sebeplerden dolayı verilen kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Kars ili, Sarıkamış ilçesi, ... köyü 145 ada 1 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelir metodu uygulanarak; üzerindeki yapılara ise aynı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesi uygundur.
3. Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtildiği şekilde Aras Nehri kıyısında bulunması nedeniyle dava konusu taşınmazın sulu arazi olarak kabulü ile uygulanan kapitalizasyon faiz oranı bölge ile uyumludur.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
5. Tapu maliki olmayan davaya dahil edilen ... ve ... yönünden davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmemesi bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARARAçıklanan sebeplerle;
1. Bölge Adliye Mahkemesince verilen 28.02.2023 tarihli ek kararın ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasına ayrı bir bent olarak '' Dahili davalılar ... ve ... yönünden davanın pasif husumet nedeniyle reddine'' cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.