"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/77 Esas, 2023/257 Karar
KARAR : Düzeltilerek esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Manisa 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/231 Esas, 2020/96 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun Kamu düzeni gereğince kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Manisa ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 53 ada 18 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda değer belirleme esaslarına uyulmadığını, belirlenen birim değerin yüksek olduğunu, emsalin uygun olmadığını, idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmesi gerektiğini, fark bedel zaten bankada üçer aylık vadeli hesapta nemalandırıldığından ayrıca faiz ile ilgili hüküm kurulmaması gerektiğini, kamulaştırma davasının sona ermesinin dört aydan daha fazla bir süreyi kapsamasının sebebinin müvekkili davacı idare olmadığını belirterek, İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin yöntem itibarıyla doğru olduğunu, ancak emsal alınan taşınmaz ortaklığın giderilmesi davası sonucunda Manisa 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/6 sayılı satış dosyasında, 21.09.2016 tarihinde yapılan ihale sonucu gerçek kişiye ... olup, tapudaki tescili 15.12.2016 tarihinde yapıldığı buradaki tescilin hak doğurucu değil bildirici nitelikte olduğunu, mülkiyet ihale ile satın alana geçtiğinden dolayı emsal alınan taşınmazın satış tarihindeki birim değerini dava tarihine taşırken, 2016/Eylül endeksi dikkate alınması gerekirken, 2016/Aralık ayı endeksine göre işlem yapılmasının hatalı olduğunu ve ... Belediye Başkanlığının 24.04.2018 tarihli yazısına göre, emsal alınan taşınmaz 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18 inci madde uygulaması görmemiş, düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılmamış, tesis kadastrosu ile oluşmuş, tedavüllü tapu kaydında da rızaen terke ilişkin bir kayıt bulunmadığı, emsal alınan taşınmazın, imar planına dahil olmakla birlikte olduğu gibi bırakılan kadastral parsel olduğu, dava konusu taşınmaz da kadastral parsel olduğundan, hükme esas alınan raporda düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılarak sonuca gidilmesi hatalı ise de tespit edilen metrekare birim fiyatı davalı tarafın istinaf talebi bulunmadığından istinafa gelen davacı taraf aleyhine değerlendirilmeyerek tespit edilen kamulaştırma bedelinin uygun olduğu, davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesine dair mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu ancak ilk kararla tespit edilen bedelin faiziyle depo edilmesinin hatalı olduğu, faiz başlangıç ve bitiş tarihlerinin hatalı gösterildiği, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda derhal ödeme kararı verilmesi gerektiğinden İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsal olarak alınan taşınmazla ilgili itirazlarının dikkate alınmadığını, aynı kamulaştırma kapsamında aynı yer 62 ada 20 parsel sayılı taşınmaza ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 2020/1272 Esas sayılı dosyası ile belirlenen m² birim bedeli düşük görülerek bozma yapıldığı da dikkate alınarak taşınmazın düşük belirlenen bedeli yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arsa niteliğindeki Manisa ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 53 ada 18 parsel sayılı taşınmazın zeminine emsal karşılaştırması yapılarak, üzerindeki yapıya resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek,ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumuna göre değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesinde,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.