"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle kaldırılıp düzeltilerek yeniden hüküm kurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 133 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde, taşınmaz için çok düşük bir bedel teklif edildiğini, davalı idarece dava konusu taşınmaz üzerinde yapılan değer tespitine yönelik incelemeler eksik yapılarak, taşınmazın yerinde incelenmediğini, yerinde inceleme yapılmadığından bütün taşınmazın susuz tarla olarak nitelendirildiğini ve bu nedenle de belirlenen bedelin düşük olduğunu, kaldı ki susuz tarla niteliğindeki tarlalara dahi gerçek karşılığı üzerinden değer tespiti yapılamadığını ve bu nedenlerle davalı tarafın tekliflerini kabul etmediklerini, davaya konu taşınmazların kapama bağ, bahçe ve sulu tarla niteliğinde taşınmaz olup yıl boyunca çeşitli tarım ürünlerinin hasadı yapıldığını keşif, bilirkişi incelemesi yapılarak taşınmazın gerçek değeri üzerinden bedel tespit edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 21.10.2021 tarihli ve 2020/343 Esas, 2021/572 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalıya ödenmesine, fazla ödenen bedelin davacı idareye iadesine, davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline, göl alanı olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; ... alınan uydu görüntülerinde askı ilan tarihinde taşınmaz üzerinde sıralı hâlde cinsi ve adeti tespit edilemeyen fidanların bulunduğunun tespit edildiğini, yerel mahkeme tarafından bu durumda yeniden ... müzekkere yazılarak stereoid görüntülerinin istenip bu fidanların sayısı ve verim çağında olup olmadığının ve yaşlarının tespiti talep edilmesi gerekirken, eksik inceleme ile bunların yapılmamasının hukuka aykırı olduğunu, hem davacı idarenin yaptığı tespitlerde hem de ... alınan uydu görüntülerinde taşınmaz üzerinde askı ilan tarihinde herhangi bir yapının bulunmadığı belirtilmesine rağmen, hükme esas alınan bilirkişi raporunda tel örme çit ile havuzun bedelinin hesaplanmasının ve bunların bedeline hükmedilmesinin de hukuka aykırı olduğunu, bilirkişilerce parsel üzerinde bulunan ve DSİ Kıymet Takdir Komisyonunca yerinde tespiti yapılan incelemelerde yer almayan havuz ve tel örme çitin bedellerinin hesaplanması ve bunların bedeline hükmedilmesi, askı ilan tarihinden sonra yapılan yapı ve dikilen fidanların bedellerine hükmedilmesi, hem 2942 sayılı Kanun’un 25 inci maddesine hem de Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararına aykırı olduğunu, kapitalizasyon faiz oranına ve uygulanan objektif değer artırıcı unsura itiraz ederek davacı idare lehine vekâlet ücretinin verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin kararı ile dava konusu taşınmaz sulanabilir tarım arazisi vasfında kabul edilerek buğday (saman), karpuz münavebesi uygulanarak %5 oranında kapitalizasyon faiz oranı ve %25 oranında objektif değer artışı ile değer biçilmesinin ve taşınmaz üzerinde mevcut muhtesat bedelinin (fidan ve yapılar) hesaplanmasının uygun bulunduğu; ancak davacı idareye iadesine karar verilen bedelin “bankadan çekildiği tarihe kadar varsa işlemiş olan mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı idareye ödenmesine" şeklinde iadesine karar verilmesi gerektiğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi gereğince düzeltilerek yeniden hüküm kurularak karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarım arazisi niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 133 ada 4 parsel sayılı taşınmazın zemininin 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net geliri üzerinden Dairemizin denetimizden geçen önceki kararlar ile uyumlu değer biçilmesi, üzerindeki yapıya aynı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Fen bilirkişi raporunda belirtildiği üzere kamulaştırma planı sınırları içerisinde kaldığı tespit edilen dava konusu taşınmazın içerisinde bulunan havuz, tel örme çit ve fidanlarının bedelinin hesaplamasında bir isabetsizlik görülmemiştir.
4. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin kaldırma kararı üzerine alınan 11.10.2013 tarihli TÜRKSAT A.Ş uydu görüntüsü kıymetlendirme teknik raporunda da belirtildiği üzere dava konusu taşınmazın kadastro parsel sınırı içerisinde havuz ve sıralı halde sayıları tespit edilen fidanların mevcut olduğu, bu nedenle taşınmaz üzerinde bulunan sayıları belirlenen fidanların da 2013 yılı ve öncesinde dikildiği uydu görüntüsü ile tespit edildiğinden değerin tespit edilerek, bedelin ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
5. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.