"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2742 Esas, 2023/217 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/425 Esas, 2022/564 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, Dedemli Kasabası, Orta Mahallesi 388 ada 86 parselde kayıtlı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile davacı idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın gerçek bedelinin tespit edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kapitalizasyon oranının % 4 alınmasının hatalı olduğunu, Dedemli Mahallesi sınırlarının içindeki taşınmazların fiilen ekilip biçilmeseler bile arazi niteliğinde olduğunu, baraj göl sahasındaki kamulaştırılan parsellerin çoğunun 3. ve 4. sınıf olabilecek tarım arazileri olduğunu, kamulaştırma alanındaki parsellerin, ... ili, Bozkır ve ... ilçelerinin sınırları içinde bulunmakta olduğunu, kısmen ve tamamen kamulaştırılacak bütün taşınmazların her iki ilçe belediyesinin nazım ve uygulama imar planı sınırları dışında kaldığını, Dedemli Belde Belediyesi tarafından 2007 yılında İller Bankasına yaptırılan 1/1000 uygulama imar planının hiç uygulanmadığını, yeniden bilirkişi raporu alınması gerektiğini ileri sürmüş ve kararın kaldırılmasını istemiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza objektif değer artışı uygulanmasını talep ettiklerini, dava konusu taşınmazın hemen ana yol kenarında olduğunu, imar planı içerisindeki taşınmazlara çok yakın olduğunu, dava konusu taşınmaza davalı tarafından sekileme (teras) yaptırıldığını, bunun bedelinin hesaplanmadığını, ekskavatör ücretinin de hesaplanarak kamulaştırma bedeline eklenmesini talep ettiklerini, bilirkişi raporlarında ara ziraatın gözardı edildiğini, her türlü sebze ve meyvenin iklim koşulları ve suyun bol olması sonucu yetiştirilebildiğini, taşınmazın değer tespitinde bu hususun değerlendirilmesinin zorunlu olduğunu, raporda kamulaştırılan taşınmazların değeri tespit edilirken taşınmazlardan ara ziraatın yapıldığı ve taşınmazlar üzerinde bulunan meyve ağaçlarının yaşına, adetine göre yapılan hesaplamaların hatalı olduğunu ve üretim masraflarının gerçek değerin çok üzerinde gösterildiğini, mütemmim cüz değerlerinin eksik hesaplanmış olup ortalama fiyatların altında olduğunu, bilirkişilerin uyguladıkları münavebede verimlerin düşük, maliyetlerin yüksek gösterildiğini, ortalama verim verilerinin uygulanmadığını, kapitalizasyon oranının fazla belirlendiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sulu tarım arazisi olup kapama meyve bahçesi niteliğindeki dava konusu taşınmaza %4 oranında kapitalizasyon faizi uygulanmak suretiyle, 2021 yılı ilgili ilçe tarım müdürlüğü verilerine dayanılarak 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net geliri esas alınarak, yasal koşulları oluşmadığından objektif değer artışı uygulanmaksızın değer biçilmesinde ve kamulaştırılan taşınmazın tapusunun iptali ile davacı adına tesciline dair verilen kararda İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile davalı arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, taraf vekilleri tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.