"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2978 Esas, 2023/347 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Van 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/359 Esas, 2021/384 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırılan alan dışında kalan kısımda meydana gelen değer kaybı bedelinin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Van ili, Edremit ilçesi, ... Mahallesi 101 ada 165 parsel sayılı taşınmazın müvekkiline ait olduğunu, 164 parsel sayılı taşınmazın 1.475,25 m²sinin davalı DSİ Genel Müdürlüğünce Van Acil İçme Suyu Projesi kapsamında kamulaştırmaya tabi tutulduğunu, dava konusu taşınmazın el atılan kısmı için daha önce Van 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/79 Değişik numaralı dosyasında acele kamulaştırılma davası açıldığını, geriye kalan alanın yola cephesinin ortadan kalkması nedeniyle değer düşüklüğü nedeniyle şimdilik 100,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile uzlaşma yolu ile anlaştıklarını, tapuda kamulaştırılan kısım için ferağ verildiğini, arta kalan alanın büyüklüğü, şekli nazara alındığında değer düşüklüğü oluşmadığını ileri sürerek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırmadan arta kalan kısımda meydana gelen değer kaybının davalı taraftan tahsil edilerek davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu, davacı ile uzlaşarak bedelin ödendiğini, uzlaşma sırasında değer düşüklüğü talep etmediğinden arta kalan alanda değer düşüklüğü isteyemeyeceğini, hükme esas alının bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığını, taşınmazın tarla vasfında olduğunu, arsa kabul edilecekse dahi emsalin uygun emsal olmadığını, bedelin yüksek olduğunu, arta kalan alanın büyüklüğü şekli nazara alındığında değer düşüklüğü oluşmadığını, ecrimisel hesabı yapılmasının hukuka aykırı olduğunu, belirterek kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda emsal kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde, dava konusu taşınmazın m² birim fiyatının 354,18 TL olarak hesaplanmasında ve arta kalan alanın yol ile bağlantısının kesilmesi nedeniyle % 13.10 oranında değer düşüklüğü hesaplayan bilirkişi raporunun yerel mahkemece hükme esas alınmasında bir isabetsizlik görülmemiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenlerle ve resen belirlenecek nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki değer kaybı bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 Sayılı Kanun) 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu Van ili, Edremit ilçesi, ... Mahallesi 101 ada 165 parsel sayılı taşınmazın 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen kamulaştırma sonrasında kalan kısımda meydana gelen değer kaybı bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup,temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usûl ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.