"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/696 Esas, 2023/328 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi Karanlıkdere mevkii 930 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin maliki ve hissedarı olduğu dava konusu taşınmazın 1400 m² alanlı olduğunu ve 359,80 m² kısmının kamulaştırılmasının istendiğini, kamulaştırılacak alan için belirlenen kıymet takdir tutarının piyasa rayiç değerinin çok altında olduğunu, dava konusu taşınmazın konumu itibarıyla önemli projeler olan 3. Boğaz köprüsü, yeni havalimanı ve çevre yolları projeleri alanında ekonomik ve sosyal gelişmeler ile değerlenecek alana yakın olduğunu, dava konusu taşınmazın kısmi kamulaştırılması nedeniyle arta kalan kısımda meydana gelecek değer düşüklüğünün hesaplanması gerektiğini ve arta kalan kısmın imar durumu ve geometrik yapısı itibari ile kullanıma elverişli olup olmadığı elverişli ise değer düşüklüğünün elverişli değilse arta kalan kısmınında tamamının değerinin hesaplanarak kamulaştırma bedeline ilavesine karar verilerek yargılama giderleri ve vekâlet ücretlerinin davacı tarafa yüklenmesini talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı kurum tarafından 12.02.2014 tarihli 418-335 numaralı encümen kararıyla müvekkilinin hissedarı olduğu dava konusu taşınmaz hakkında kamulaştırma kararı alındığını ve kıymet takdir komisyonu tarafından m² birim değerinin 500,00 TL belirlendiğini, teklif edilen m² birim fiyatının gerçek değerin çok altında olduğunu, dava konusu taşınmazın sağlık, eğitim, haberleşme, ulaşım hizmetlerinden yararlanma olanaklarına sahip konumda olması nedeniyle paha biçilemez objektif değer artışına sahip olduğunu, dava konusu 1.400,00 m² alanlı taşınmazın 359,80 m²lik kısmının kamulaştırılması nedeniyle arta kalan 1.040,20 m²lik kısmın kamulaştırma sebebiyle oluşacak değer kaybının tespit edilmesi gerektiğini ayrıca 2942 sayılı Kanun'un aykırı esaslar ile ikame edilen davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekâlet ücretlerinin davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
3.Davalı ... (Yeşilbağ) Kazaz vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın belediye sınırları içerisinde imar planı kapsamında yerleşik alan içinde kalan arsa niteliğinde taşınmaz olduğunu, kamulaştırmanın yapıldığı bölgede 3. Boğaz köprüsü, yeni havalimanı ve kanal istanbul projeleri nedeniyle taşınmazın bedelinin %100 oranında arttığını ve artmaya devam ettiğini, dava konusu taşınmaza davacı idare tarafından yapılan kıymet takdir komisyonunca verilen bedelin gerçek değerinin olmadığını, bu nedenlerle dava konusu taşınmazın güncel değerinin tespiti ile yargılama giderleri ve vekâlet ücretlerinin davacı yana yüklenmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 13.12.2018 tarihli ve 2014/709 Esas, 2018/557 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 21.06.2021 tarihli ve 2019/1972 Esas, 2021/916 Karar sayılı kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalılara ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu vekâlet ücreti ve kamulaştırma bedelinin derhal ödenmesine yönünden düzeltilerek yeniden karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 21.06.2021 tarihli ve 2019/1972 Esas, 2021/916 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; davacı idarece yapılan kısmi kamulaştırma nedeniyle taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmı ile kamulaştırmaya konu yol arasında kot farkı oluşup oluşmadığı, kot farkı var ise görüş ve ulaşım imkanının kısıtlanıp kısıtlanmadığı ve bu nedenlerle arta kalan kısımda değer kaybı olup olmayacağı yönünde mahallinde keşif yapılarak bilirkişi kurulundan alınacak rapor sonucuna göre
bir karar verilmesi gerektiğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin yüksek olduğunu, bedel yönünden kararın bozulması gerektiğini, dava konusu taşınmazın tamamının bedeline hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza belirlenen bedelin çok düşük olduğunu, dava tarihi itibarıyla belirlenen bedel taşınmazın gerçek değerini yansıtmadığını, dava konusu taşınmazın bulunduğu konum itibarıyla bedelinin çok düşük olduğunu, dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmına herhangi bir güncelleme yapılmadan bedelinin verilmesinin hatalı olduğunu, verilen bedelin enflasyon karşısında yetersiz kaldığını, emsal kıyaslamasının hatalı olduğunu, hükme esas alınan raporun karar verilmeye yeterli olmadığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
3.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmının dava tarihi itibarıyla bedel belirlenmesinin hatalı olduğu metrekare bedelinin çok düşük kaldığını, verilen bedelin enflasyon karşısında yetersiz kaldığını, emsal kıyaslamasının hatalı olduğunu, hükme esas alınan raporun karar verilmeye yeterli olmadığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arsa niteliğindeki İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 930 parsel sayılı taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalılar Betül Yeşildağ, ...'dan ve davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalılar ... vd.'den 1330,20 TL temyize başvurma ile 269,85 TL temyize harcının alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.