"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1949 Esas, 2023/259 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve İstinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu daimi ve geçici irtifak hakkı ile mülkiyet bedellerinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına ve irtifak haklarının davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, Çınarlı köyü 1774 (yeni 172 ada 39) parsel sayılı taşınmazın kamulaştırılmasına karar verilen 2.606,76 m²lik kısmının mülkiyet hakkının, 198,62 m²lik kısmının daimi irtifak hakkının, 110,54 m²lik kısmının geçici irtifak hakkının kamulaştırma bedelinin tespiti ile 2.606,76 m² mülkiyet hakkının davacıya ait olmak üzere Maliye Hazinesine, 198,62 m² daimi irtifak hakkının davacı lehine tapuya tesis ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 22.07.2020 tarihli ve 2019/125 Esas, 2020/325 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne kamulaştırma konusu, mülkiyet, daimi ve geçici irtifak hakkı bedelinin tespiti ile kullanım hakkı davacı idare adına, mülkiyet ve irtifak hakkının ise Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 26.11.2021 tarihli ve 2021/30 Esas, 2021/2541 Karar sayılı kararı ile sulu tarım arazisi vasfındaki dava konusu taşınmaza net gelir yöntemine göre değer biçilmesinde, uygulanan münavebe deseni, kapitalizasyon faizinin yerleşik içtihatlara uygun oluşu ve neticede hesaplanan m² birim fiyatının adil ve makul oluşuna, boru hattının geçtiği güzergah dikkate alınarak belirlenen değer kaybının da makul olduğu gerekçesiyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi ile hükmün derhal ödeme yönünden düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazın tapu kayıtlarından, daha önceden ... lehine 1498,03 m²lik eski irtifak hakkı tesis edildiği anlaşıldığından, bu irtifak hakkı nedeniyle taşınmaz üzerinde meydana gelecek olumsuz etki ve oran miktarı araştırılarak belirlenen kamulaştırma bedeline yansıtılması gerektiği, gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarihi ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın sulu arazi kabul edilmesinin hatalı olduğunu, kapitalizasyon faizinin buna göre hatalı alındığını, değer kaybı oranının yüksek alındığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; ileri sürülen temyiz sebepleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.