"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2211 Esas, 2023/521 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara Batı 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/495 Esas, 2022/302 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın Ankara Sanayi Odası 1. Organize Sanayi Bölgesi adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kamu düzenine ilişkin olarak kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 108 ada 28 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın Ankara Sanayi Odası 1. Organize Sanayi Bölgesi adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilince verilmiş cevap dilekçesine dosya içerisinde rastlanmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın kuru tarım arazisi olduğunu, üzerinde su kaynağının bulunmadığını, Ankara Çayına 1.3 km uzaklıkta olduğunu, yüksek kot farkı olduğunu, sunulan uzman görüşünün dikkate alınmadığını, Ankara Çayının foseptik ve atık suların karışması nedeniyle sulamaya elverişli olmadığını, sulu kabul edilse dahi motomomp masraflarının masraflara dahil edilmediğini, kapitalizasyon faizinin düşük alındığını, resmi verilere uyulmadığını, objektif değer artışının olmaması gerektiğini ileri sürerek kararın kadırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taşınmazın alınan kamulaştırma kararı kapsamında 1.sınıf sulanabilir arazi vasfında olduğunun kabulü ile net gelirine göre ... Belediye Başkanlığı İmar Daire Başkanlığının yazısı, dava konusu taşınmazın bilirkişi kurulu raporunda yazılı özellikleri, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün parsel sorgu sisteminden yapılan incelemede taşınmazın 1.Organize Sanayi Bölgesi yerleşim alanına ve hobi evlerine yakınlığı dikkate alındığında objektif değer artışı da uygulanmak suretiyle değerinin tespit edilerek bloke ettirilmesinde ve davalılara tapudaki payları oranında ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile Ankara Sanayi Odası 1.Organize Sanayi Bölgesi adına tapuya tesciline dair kararda, istinaf edenin sıfatı dikkate alındığında bir isabetsizlik görülmediğini; ancak 10.11.2016 tarihli ve 6758 sayılı Kanunun 31 inci maddesi ile 3152 sayılı Kanun'un 28/A maddesinde yapılan düzenleme ile Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının valiliğe bağlı ve tüzel kişiliği haiz özel bütçeli olduğuna dair yasal hüküm getirilmiş olup davacı kurumun 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13/j maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceği halde harç alınmasına yer olmadığına ve yatırılan harçların istek halinde yatıran tarafa iadesine karar verilmesi doğru görülmediğinden ve harç kamu düzenine ilişkin olduğundan resen dikkate alınarak İlk Derece Mahkemesi kararı düzeltilmesi suretiyle yeniden karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; sulu şartlarda kavun ekimi yapılmadığını ilave etmek suretiyle istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi maddesi uyarınca gelir metodu esas alınarak ve taşınmazın yüzölçümü gözetildiğinde sulu tarım arazisi olarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre; davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Taşınmazın tapu kaydında yer alan takyidatların hüküm altına alınan bedele yansıtılmasına ilişkin hüküm kurulmadığı ve bu hususun kamu düzenine ilişkin olup, resen gözetilmesi gerektiğinden kararın bozulması gerekir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasına ayrı bir bent olarak “Taşınmazın tapu kaydında yer alan takyidatların hüküm altına alınan bedele yansıtılmasına” cümlesinin eklenmesi suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.