"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/34 Esas, 2023/56 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Ankara Batı 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 24.03.2021 Tarihli ve 2021/99 Esas, 2021/89 Karar Sayılı Kararı
Mirasın hükmen reddi davalarında yetkili mahkeme alacaklıların (davalıların) davanın açıldığı tarihteki ikametgahı mahkemesi olduğu, davalıların dava tarihindeki ikametgahları da İstanbul'da olduğundan 22.09.2020 tarihli celsenin 5 nolu ara kararından sarfınazar edilmesine ve açılan bu davada dava şartlarından olan "mahkemenin yetkili olması" şartı gerçekleşmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 6 ncı 10 uncu 19 uncu 114 üncü 115 inci maddeleri gereğince yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İzmir 15. Asliye Hukuk Mahkemesinin 08.03.2023 Tarihli ve 2023/34 Esas, 2023/56 Karar Sayılı Kararı
Mahkemece davalı veya davalıların kimler olduğu hususunda davacıya meşruhatlı ihtaratlı tebligat göndermek veya duruşmada sorulmak ve bu konuda beyan ve bilgi almak suretiyle pasif husumet yöneltilecek gerçek veya tüzel kişileri belirlemesi, belirlendikten sonra şayet yasal süresi içerisinde davalı tarafça ilk itirazlardan yetki itirazında bulunulmuş ise bunun yine mahkemece değerlendirilmesi gerektiği halde, mahkemece bu yola gidilmemiş, olayın özellik ve niteliğine uymayan amaç ve düşüncelerle yetkisizlik kararı verilmiş olup bu aşamada mahkemeyi yetkili kılacak yeterli beyan, bilgi, belge ve mahkeme gerekçesi olmadığı gerekçesiyle karşı yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 605 inci maddesi uyarınca mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 4721 sayılı Kanun’un “Ret beyanı” başlıklı 605 inci maddesinin ikinci fıkrası şöyledir:
“Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.”
3. 6100 sayılı Kanun'un "Genel yetkili mahkeme" başlıklı 6 ncı maddesinin 2 inci fıkrası şöyledir:
"Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir."
4.6100 sayılı Kanun'un "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19 uncu maddesinin ikinci, üçüncü ve
dördüncü fıkrası şöyledir:
"(2)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz."
"(3)Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir."
"(4)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir."
C. Değerlendirme
Somut olayda, mahkemece davalı veya davalıların kimler olduğu tespit edilmemiş, davaya dahil edilmemiş ve tespit edilecek davalı veya davalılara dava dilekçesi tebliğ edilmemiş ve sonuç olarak da davalıların davada yetki itirazında bulunup bulunmayacakları açıklığa kavuşturulmamıştır. Hal böyle olunca dosya içerisinde süresinde ve usulüne uygun yetki itirazınında bulunulmadığı anlaşılmaktadır. Yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı, kesin yetkinin bulunmadığı ve usulüne uygun bir yetki itirazı da olmadığı durumlarda davanın ilk açıldığı mahkeme yetkili hale geleceğinden bu durumda uyuşmazlığın, davanın ilk açıldığı yer mahkemesi olan Ankara Batı 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeple;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası
gereğince Ankara Batı 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
30.10.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.