"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/138 Esas, 2021/50 Karar
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalı Bursa ... hakkındaki davanın husumetten reddine, davalı ... aleyhine açılan davanın kısmen kablüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... Mahallesi, eski 310 ada 6,7 ve 8 parsel ... taşınmazlara kamulaştırmasız el koyma nedeni ile hesaplanacak tazminatın davalı idarelerden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan davada görevli mahkemenin idare mahkemesi olup işbu davanın görev yönünden reddi gerektiğini müvekkili idareye husumet yöneltilemeyeceğini, ayrıca dava konusu taşınmazlarda fiili el atma olmayıp kamulaştırmasız el atma şartları oluşmadığından reddine karar verilmesi gerektiğini ifade etmiştir.
2. Davalı Bursa ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili idarenin işbu davada herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı gibi dava konusu taşınmaza ilişkin herhangi bir tasarrufunun da bulunmadığını belirterek açılan davanın görev ve husumetten reddi gerektiğini ifade etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 31.10.2013 tarihli ve 2013/134 Esas, 2013/638 Karar ... ilamı ile davanın dava şartı yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 31.10.2013 tarihli ve 2013/134 Esas, 2013/638 Karar ... kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18.Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda; uzlaşma hususunun dava tarihi itibarıyla dava şartı olmadığı ve işin esasına girilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 21.02.2017 tarihli ve 2015/274 Esas, 2017/45 Karar ... ilamı Bursa ... hakkındaki davanın husumetten reddine, imar uygulaması ile oluşan 310 ada 14 ve 18 parsellerden sadece 310 ada 18 parselde davacıya ait 407,86 metrekare kısım için belirlenen tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ... Başkanlığından tahsili ile davacı tarafa ödenmesine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 21.02.2017 tarihli ve 2015/274 Esas, 2017/45 Karar ... kararına karşı süresi içinde davacılar ile davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; davacı vekilinin temyiz itirazının reddine, davalı ... Belediyesinin temyiz itirazının kabulü ile dava konusu taşınmazın paydaş dosyasında 2014 yılı Ocak ayı değerlendirme tarihi itibarıyla 1200,00 TL/m² değer belirlendiğinden eldeki davada 2013 yılı Şubat ayı değerlendirme tarihi itibarıyla belirlenen 1445,00 TL/m² değerin inandırıcı olmadığından bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin yukarıda tarihi ve sayısı belirtilen kararı ile Bursa ... hakkındaki davanın husumetten reddine, imar uygulaması ile oluşan 310 ada 18 parselde davacıya ait 407,86 metrekare kısım için belirlenen tazminat bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ... Başkanlığından tahsili ile davacı tarafa ödenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ile davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; 2015 yılında yeni esas alan dosyanın yaklaşık iki yıl esas alamamasından dolayı hak kaybı oluştuğunu, esasına girilirse 2015 dava tarihi kabul edilerek belirlenmesi gerektiğini, hükmedilen bedelin az olduğunu ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; husumetten ret kararı verilmesi gerektiğini, fiili ve kalıcı bir el atmanın olmadığını, belirlenen bedelin fahiş olduğunu ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idareler arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ile ecrimisil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun(1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar ... kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa ... olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar ... kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesi ve 7421 ... Kanun'un 3 üncü maddesi ile değişik Ek-1 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Kanun’un 26.9.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'a yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu Bursa ili, Nilüfer ilçesi, ... Mahallesi, 310 ada 18 parsel ... taşınmaza 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmek suretiyle bedelinin davalı ... Başkanlığından tahsili yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı ve davalı ... vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Davacı adının karar başlığında hatalı yazılması doğru değildir.
Ne var ki; bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı ve davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Mahkeme kararının karar başlığında "DAVACI" kısmından "...-19708643716" adının ve kimlik numarasının çıkarılması ve yerine "Şefiye Varoğlu" adının yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
12.12.2023. tarihinde oy birliğiyle karar verildi.