"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/346 Esas, 2022/486 Karar
KARAR : Esastan ret/ düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mersin 12. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/430 Esas, 2020/221 Karar
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davacı idare yönünden esastan reddine, davalı yönünden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Mersin ili, Akdeniz ilçesi, ... Mahallesi 101 ada 96 parsel ... taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilinin cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa vasfında değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, emsal alınan taşınmazın farklı bir konumda, dava konusu taşınmaz ile benzer niteliklere sahip olmadığını, dava tarihi itibarıyla %45 oranında düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılması gerektiğini, müvekkil idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; karar kesinleştiğinde müvekkiline ödenmek üzere üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılmasına karar verilen kısmın derhal ödenmesine ilişkin ek karar verilmesini, müvekkili lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde kural olarak bir isabetsizlik bulunmadığı, ancak aynı yöreden aynı emsal taşınmaz değerlemeye alınmak suretiyle yapılan değerlemeler sonucu Yargıtaya intikal eden ... Mahallesi 101 ada 108 parsel ... taşınmaz için 2019 dava tarihi itibarıyla taşınmaz emsalin %90'ı kabul edilerek bulunan 530 TL/m² birim fiyatının davacı kurum temyizi ile onandığı (Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2022/6592 Esas, 2022/15868 Karar ... kararı), yine Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi kararlarında da dava konusu taşınmazın bulunduğu mahalde aynı emsal alınarak yapılan değerlendirmelerde taşınmazın netice metrekare değerinin daha yüksek belirlendiğinin görüldüğü (Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 2019/2414 Esas ve 2020/438 Esas ... kararları), bu kararlar karşısında parsel sorgulama uygulamasından yapılan incelemeye ve konumlarına göre dava konusu taşınmazın birim metrekare değerinin 355 TL/m² olarak belirlenmesinin düşük olarak kabul edilse de istinafa gelen davalı vekilinin istinaf sebepleri tek tek incelendiğinde istinaf dilekçesinde bu bedelin düşük olarak belirlendiğine ilişkin hiçbir itiraz ve gerekçe ileri sürmediği, Dairece de istinaf sebepleri ile bağlı kalınması kuralı gereği istinaf eden tarafların sıfatları nazara alındığında kamulaştırma bedelinin daha düşük belirlenmesi gerektiği yönündeki davacı idare vekilinin istinaf talepleri yerinde görülmeyerek bedele yönelik istinaf taleplerinin reddine karar verildiği, davalı vekilinin istinaf talepleri değerlendirildiğinde davalı yararına İlk Derece Mahkemesince maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken hükmedilmemesinin hatalı olduğu, yine ayrıca İlk Derece Mahkemesince dava değerinin azlığı gerekçe gösterilerek davacı idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmemesi şeklindeki kararın gerekçesinin hatalı olduğu, yine ayrıca İlk Derece Mahkemesinin hüküm fıkrasının dördüncü bendinde "fark bedelin karar kesinleştiğinde talep halinde derhal davalı tarafa tapu kaydı ve veraset ilamlarındaki payları oranında ödenmesi" şeklindeki hükmün hatalı olduğu, kamulaştırmaya konu tapu kayıtları incelendiğinde davalı tarafın tapuda tek ve tam hisseli malik olduğunun görüldüğü, hükmünde bu hususa göre kurulması gerektiği gerekçesiyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş; ayrıca dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmının yola cephesinin kalmaması nedeniyle meydana gelen değer azalışının hesaplanmadığını, dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin düşük olduğunu, emsal alınan taşınmaz satışının eski tarihli olduğunu, ... Mahallesi 3976 ada 1 parselin 18.05.2016 tarihli satışının emsal alınması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasında kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Mersin ili, Akdeniz ilçesi, ... Mahallesi 101 ada 96 parsel ... taşınmazın zeminine 2942 ... Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak; üzerinde bulunan ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumlarına göre değer biçilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.