"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3259 Esas, 2023/155 Karar
HÜKÜM/KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Alanya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/577 Esas, 2022/183 Karar
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak ... karşılığının ve pilon bedelinin tespiti ve davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Antalya ili, Manavgat ilçesi, ... Mahallesi 219 ada 234 ve 249 parsel ... taşınmazlarda kamulaştırma konusu irtifak ... karşılığı ve pilon yeri bedelinin tespiti ve davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı süresi içerisinde cevap dilekçesi ibraz etmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak ... karşılığının ve pilon yeri bedelinin tespiti ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle: münavebe desenine biber (dolmalık) patlıcan ve kabak ürünlerinin alınması nedeniyle taşınmazın m² birim fiyatının yüksek çıktığını, fiyat dalgalanmaları nedeniyle münavebe deseninde yer alan ürünlerin son 5 yıllık ortalamalarının alınmasının gerektiğini, %35 değer azalış oranı uygulanmasının yüksek olduğunu, kapitalizasyon faiz oranının %4 olarak yüksek uygulandığını, %70 objektif değer artışının yüksek olduğunu, değer tespitinde vergi beyanlarının dikkate alınması gerektiğini beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taşınmazların sulu tarım arazisi vasfında kabul edilerek net gelir yöntemi ile kamulaştırma irtifak bedelinin tespitinde yöntem olarak isabetsizlik bulunmadığı, münavebe desenin o yörede yaygın olarak yetişen ürünlerden birinci yıl biber (dolmalık), ikinci yıl patlıcan, üçüncü yıl kabak olmak üzere 3 yılda 3 ürün şeklinde oluşturulmasının yerinde olduğu, net gelirin hesabında değerlendirme tarihi olan 2020 yılı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerinin uygulanmasının yerinde olduğu, üretim giderlerinin brüt gelirin 1/3'ünü geçemeyeceği yönünde uygulama yapılarak net gelir hesabının yerinde olduğu, dava konusu taşınmazın sulu tarım arazisi vasfında kabul edildiğinden kapitalizasyon faiz oranı %4 olarak alınmasının yerinde olduğu, dava konusu taşınmazın bulunduğu konum, merkezi yerlere uzaklığı dikkate alındığında %70 objektif değer artışı uygulanmasının yerinde olduğu, dava konusu taşınmazın üzerinde bulunan irtifak şerhlerinin dava konusu taşınmazda meydana getireceği değer düşüklüğü oranının tespit edilip taşınmazın m² birim fiyatından indirim yapılmasının yerinde olduğu, buna göre taşınmazın m² birim fiyatının 254,41 TL olarak tespitinin yerinde olduğu, her iki dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının güzergahı ve dava konusu taşınmazlarda kapladığı alan dikkate alındığında her iki taşınmaz için %35 oranında değer azalış oranı uygulanmak suretiyle değer düşüklüğü oranı tespit edilip kamulaştırma irtifak bedel tespitinin yerinde olduğu, dava konusu parsellerden 219 ada 249 parsel üzerinde bulunan pilon yerinin mülkiyet bedelinin tespit edilip kamulaştırma bedeline eklenmesinin yerinde olduğu böylece İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun bulunup davacı vekilinin istinaf taleplerinin yerinde olmadığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma konusu irtifak ... karşılığının ve pilon yeri bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri..
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki taşınmazlara 2942 ... Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net geliri esas alınarak değer biçilmesi ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak ... karşılığının ve pilon yeri bedelinin tespit edilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irad kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.