"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1260 Esas, 2022/2034 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Amasra Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/14 Esas, 2021/45 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bartın ili, Kurucaşile ilçesi, ... köyü, 193 ada 11 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak davacı lehine terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın niteliği itibari ile tarla olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığını, taşınmazın tarım arazisi, bahçe ve yerleşime yönelik olarak bina yapmaya elverişli olduğunu, etrafında yerleşime yönelik bir sürü binanın olduğunu, belediye veya mücavir alan sınırları içinde olduğunu, belediye hizmetlerinden yararlananların arsa vasfında olması gerektiğini, tarla olarak yazılmasının bu konuda önem arzetmediğini, davacı idarece dava konusu gayrimenkulün m²sine düşen bedelin belirlendiğini ve bu bedelin düşük olduğunu, karadeniz bölgesinde toprak alanlarının azlığı ve engebeli arazinin çok olması nedeniyle kapitalizasyon faiz oranının da %4' ün altında olmasının gerektiğini, taraflarına kıymet takdir komisyonu tutanağının tebliğ edilmediğini, itiraz etme haklarının saklı olduğunu, mahkemece dava konusu taşınmaz üzerinde keşif icrasını, taşınmaz, yapı, ağaç, sınır kazıkları ve tellerin değerlerinin objektif unsurlarda dikkate alınmasının gerektiğini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; düşük bedel biçildiğini, objektif değer artış oranının düşük alındığını, yapı yıpranma oranının fazla alındığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın dosyaya ve bilirkişi raporuna yansıyan özelliklerine göre, köy içinde olması da göz önüne alınarak, objektif değer arttırıcı unsur oranının % 100 olarak esas alınması, dava konusu kapama fındık bahçesi niteliğindeki taşınmaza fındık gelirine göre değer biçildiği gözetilerek diğer ağaçlara ayrıca değer biçilmemesi, taşınmaz üzerindeki yapı yönünden davacı idare tespitinde yapının 30 yaşında olduğu belirtildiği, bilirkişi raporunda 10 yaşında olduğu belirtildiği ancak yüzde 32 oranında yıpranma düşülmüş olduğu anlaşıldığından yapının yaşı değerlendirip, yaşına ve niteliğine uygun şekilde yıpranma oranlarına ilişkin cetvelde öngörülen oranlar göz önüne alınarak yıpranma oranı düşülmek suretiyle kamulaştırma bedelinin hesaplanması için dosya önceki bilirkişi heyetine tevdi edilerek ek rapor aldırılmak suretiyle belirlenen fark bedel depo ettirilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın gerçek değerinin tespit edilmesi gerektiğini, uygulanan objektif değer artışının Anayasaya aykırı olduğunu, kamulaştırmadan kalan kısmına uygulanan değer azalışının kabul edilemez nitelikte olduğunu, kıymet takdir raporu ile fahiş fark olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 ... maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ve 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 ... maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kapama fındıklık niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak, üzerindeki yapıya ise aynı Kanun'un (h) bendi uyarınca resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmek suretiyle ... ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmında değer azalışı oluşacağının kabulü ile değer azalış oranı uygundur.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.