"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2728 Esas, 2023/620 Karar
KARAR : Esastan ret / Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 24. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/361 Esas, 2022/267 Karar
Taraflar arasında görülen 4721 ... Türk Medenî Kanunu’nun (4721 ... Kanun) 1007 nci maddesi uyarınca tapu kaydının hatalı tutulması nedeniyle uğranılan zararın tazmini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davacılar vekili yönünden esastan reddine, davalı Hazine vekili yönünden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Sancaktepe ilçesi, ... Mahallesi,1026 parselinde kayıtlı 34000 m² alanlı, kayden tarla vasfındaki taşınmazın birlikte maliki olduklarını, maliklerden ...'nin 09.07.2020 tarihinde yaptığı başvuru üzerine İstanbul Valiliği Kadastro Müdürlüğü 16.07.2020 tarihli ve 1685825 ... cevabı yazısında; ... ilçesi, ... Mahallesi 9-14 pafta 1026 parsel ... taşınmazın 1960 yılında yersel ölçü ile 1/5000 ölçeğinde üretilmiş grafik pafta ile kadastrosunun yapıldığını, yüzölçümünün planimetre (mekanik ölçme aracı) ile 34.000,00 m² olarak hesaplandığını, 1026 ... parsele komşu parseller (544,1027 ve 1152 parseller)yönünden yapılan incelemelerde komşu parsellerin koordinat değerleri ile uyumlu işlem gördüğünü, taşınmazın 1/5000 ölçekli grafik paftada yüzölçümü hata sınırının (tecviz) miktarının 378,98 m² ve aradaki farkın 2.993,79 m² olduğu ve yanılma sınırı dışında bulunduğunu, hatanın 1960 yılındaki ilk tesis kadastro çalışmaları sırasında planimetre ile yapılan alan hesabından kaynaklandığını bildirdiğini, Kadastro Müdürlüğü yazısından anlaşılacağı üzere davacılara ait taşınmazın yüzölçümü tapu sicilinde göründüğü gibi 34.000,00 m² değil, 31.006,21 m² olup, tapu sicilinde görülen yüzölçümüne nazaran davacıların taşınmazı 2.993,79 m² daha az olduğunu, eksilme nedeni ile uğradıkları zararın tazmini için şimdilik 10.000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte davalı Hazineden tahsiline, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalıya yüklenmesi talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... Mahallesi, 1026 parsel ... taşınmazın 24.06.1957 ... tapulama tutanağı ile 34.000m² olarak ... oğlu ... ... adın tahdit ve tespit edildiği, Milli Emlak Dairesi Başkanlığının 16.03.1960 tarihli ve 11311/9790 ... yazıları ile yüz ölçümü fazlalığı nedeniyle itiraz edildiğinden, tutanağın kesinleşmediğini, konu Kadastro Mahkemesine intikal ettiğini, ... Gezici Kadastro Mahkemesinin 16.08.1960 karar, 28.02.1961 kesinleşme tarihli 1960/360 Esas, 1960/400 Karar ... Mahkeme kararının "tapudaki 2500 m² fazlalığın hazine namına tesciline muvafakat ettiğini beyan etmiş bulunmakla,nizalı iş bu 1026 parselin 34000/2500 hissesinin davacı Hazine ve mütebaki hissesinin mezkur tapu kaydındaki miktar gereğince davalı ... ... namına hissesi olarak tesciline.” hükmü gereğince 02.03.1961 tarih 682 yevmiye ... Hükmen Tescil İşlemi ile taşınmazın 31500/34000 hissesinin ... Oğlu ... ..., 2500/34000 hissesinin Maliye Hazinesi adına tescil edildiğini,Maliye Hazinesi adına kayıtlı 2500/34000 hisse ise 10.01.1996 tarihli 70 yevmiye ... işlemle Maksut oğlu ...'ye satışının gerçekleştiğini, ... Gezici Kadastro Mahkemesinin 16.08.1960 karar, 28.02.1961 kesinleşme tarihli ve 1960/360 Esas, 1960/400 Karar, 28.12.1961 karar ... Mahkeme kararının tescili sonucu oluşması, yüzölçümü fazlalığı olarak tespit edilen 2500/34000 hissesinin Malive Hazinesi adına tescil edilmiş olması, Maliye Hazinesinin adına tescilli işbu yüzölçümü fazlalığı hisseyi 10.01.1996 tarihli ve 70 yevmiye ... işlemle Maksut oğlu ...'ye satması nedeniyle dava konusu durumun oluştuğu kanaatine varıldığını, Müdürlük personelinin herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı düşünülmekte olup, davanın reddine karar verilmesi talep edilmektedir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişinin taşınmazın metre kare birim fiyatı 2.500 TL olarak belirlendiğini ve mahkemece bu miktar üzerinden davacıların zararının tazminine karar verildiğini, yüksek mahkeme bir çok kararında 4721 ... Kanun'un 1007 nci maddesinden kaynaklanan zararlarda davacıların gerçek zararının giderilmesi gerektiğine karar verdiğini, davacıların gerçek zararının karşılanması için denkleştirici adalet ilkesi gereği karar tarihine en yakın metrekare birim fiyatının esas alınması gerektiğini, bu sebeple davacıların gerçek zararının tespiti ile tazminine karar verilmesi gerekirken dava açıldığı tarih esas alınarak ve sadece bulunan emsale endeks uygulanarak yapılan zarar hesabının gerçeği yansıtmadığını, alacağa uygulanan faiz de ülke enflasyonu dikkate alındığında haksız ve yetersiz olduğunu, davalı Hazinenin söz konusu taşınmaz sebebiyle oluşan zararı hemen ödemediğinden aradan geçen sürede ana paranın tamamı enflasyon karşısında eridiğini belirterek istinaf taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının eksik incelemeyle verildiğini, 4721 ... Kanun'un 1007 nci koşullarının davada oluşmadığını, esas mahkemesi kararının kaldırılarak davanın zaman aşımı ve esastan bozulmasını talep ettiklerini, davacıların tapusu yolsuz tescil hükmünde olmakla birlikte bu tescil davacılara dava açma ... vermeyeceğinden davanın husumet ve zamanaşımından reddi gerektiğini, tapu sicillerinin tutulmasından devletin sorumluluğuna teknik açıdan bakıldığında da davada yasal koşullar oluşmadığını, davanın reddi gerekirken kabulünün hatalı olduğunu, davacıların oluşan zararı olmadığını, davada maddi zarar ispat edilemediğinden ön koşullar yönünden davanın reddi gerektiğini, davanın hazineye husumet neden olan memurlara da ihbarı gerekirken ihbar edilmemesi bozma nedeni olduğunu, belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın zamanaşımı ve esastan bozulmasına, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacılar taşınmazın tapuda 34.000,00 m² yüzölçümü ile kayıtlı olmasına karşın haricen yapılan inceleme ile 31.008,54 m² olduğunu beliterek tazminat talebinde bulunmuşlar ise de dava konusu 1026 parsel ... taşınmazın halen davacılar üzerine 34.000,00 m² yüzölçümü ile kayıtlı olup davacıların iddia ettiği gibi bir miktar azalması sözkonusu olmadığından, davacıların zararının doğduğundan bahsedilemeyeceğini, 3402 ... Kadostro Kanunu'nun (3402 ... Kanun) 41 nci maddesinde; “kadastro sırasında veya sonrasında yapılan işlemlerle geometrik durumları kesinleşmiş olan taşınmazlarda ölçü, sınırlandırma, tersimat ve hesaplamalardan ... hatalar, ilgilinin müracaatı veya kadastro müdürlüğünce resen düzeltilir. Düzeltme, taşınmaz malikleri ile diğer hak sahiplerine tebliğ olunur. Tebliğ tarihinden başlayan otuz gün içinde düzeltmenin kaldırılması yolunda sulh hukuk mahkemesinde dava açılmadığı takdirde, yapılan düzeltme kesinleşir." hükmü yer almakta olup davacıların iddia ettiği gibi taşınmazın zeminde tapuda yazan miktardan daha az olduğunu iddia ediyorsa tapu müdürlüğüne başvuruda bulunarak 41 nci madde gereği düzeltme yapılmasını isteme ... olduğundan, davacıların başvurusu üzerine taşınmazın yüzölçümünde azalma olursa davacıların zararının doğacağı, ancak bundan sonra davacıların zararının doğduğundan bahisle tazminat davası açabileceği gözetilmeksizin henüz doğmamış bir zarar nedeni ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmediğinden davalı Hazine vekilinin istinaf itirazlarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın hissedarlarından biri, dava açmadan önce İstanbul Valiliği Kadastro Müdürlüğüne başvurmuş olup, Müdürlük cevabi yazısında taşınmazın tapuda görünenden 2993,79 m² eksik olduğunu bildirildiğini, yargılama sırasında, Fen Bilirkişisi tarafından dosyaya sunulan 26.07.2021 tarihli raporda taşınmazın tapuda yazılı olduğu gibi 34.000 m² olmadığı, bu miktardan 2991,46 m² daha az olduğu, tapudaki yüz ölçümü hatasının 1960 yılındaki ilk tesis kadastro çalışmaları sırasında planimetre ile yapılan alan hesabı hatasından kaynaklandığını bildirilmekle 4721 ... Kanun'un 1007 nci maddesi kapsamında davalı Hazine tarafından giderilmesi gereken zararlarını kesin biçimde ispatlandığını, davacıların davada zararlarını kesin olarak ispatlanmış olması karşısında, İstinaf Mahkemesince 3402 ... Kanun'un 41 nci maddesine göre tapuya düzeltme başvurusu yapılmadığından söz ile açılan davanın reddedilmesi, pozitif hukukta açıkça yazılı olmayan bir şarta bağlaması, bu suretle davacıların haklarını elde etmesinin engellenmesinin doğru olmadığını, bu sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına, talebinin kabul edilmemesi durumunda ise harç yönünden hükmün düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4721 ... Kanun’un 1007 nci maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4721 ... Kanun’nun “Sorumluluk” karar başlıklı 1007 nci maddesi.
3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 18.11.2009 tarihli ve 2009/4 - 383 Esas, 2009/517 Karar ... ilâmında tapu işlemlerinin kadastro tespit işlemlerinden başlayarak birbirini takip eden işlemler olduğu, tapu kütüğünün oluşumu aşamasındaki kadastro işlemleri ile tapu işlemleri bir bütün oluşturduğundan bu kayıtlarda yapılan hatalardan 4721 ... Kanun’un 1007 nci maddesi anlamında Devletin sorumlu olduğunun kabulünün gerektiği, Devletin sorumluluğunun kusursuz sorumluluk olduğu, bu işlemler nedeniyle zarar görenlerin 4721 ... Kanun’un 1007 nci maddesi gereğince zararlarının tazmini için Hazine aleyhine adlî yargıda dava açabilecekleri belirtilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.