"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2009 Esas, 2023/327 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara Batı 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/223 Esas, 2021/154 Karar
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü duruşma açılmak suretiyle kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 548 parsel ... taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın gerçek bedelinin tespitini talep etmiştir.
2. Davalı Sınırlı Sorumlu ... Konut Yapı Kooperatifi vekili cevap dilekçesinde özetle; idarece yaptırılan ... takdir komisyonunca belirlenen bedelin düşük olduğunu belirterek kamulaştırma bedelinin rayice uygun şekilde tespitini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin düşük olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaza biçilen değerin çok düşük olduğunu, emsallerin kadastral parsel olup düzenleme ortaklık payı düşülmesinin hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazın emsallerden daha değerli konumda ve imar planına sınır olduğunu, dava konusu taşınmaz ile aynı bölgede bulunan 551 parsel ... taşınmaza aynı değerlendirme tarihinde 225,00 TL m² birim bedeli belirlendiğini ileri sürülmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı idare tarafından İlk Derece Mahkemesince çıkartılan muhtıraya rağmen gerekli giderler ve harçların yatırılmaması nedeniyle istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına dair ek kararın, tebliğe rağmen süresi içerisinde istinaf edilmediği anlaşıldığından istinaf incelemesinin yalnızca davalılar yönünden yapıldığı, dava konusu taşınmaz ile aynı kamulaştırma kapsamında bulunan ve bitişik parsel olan 551 parsel ... taşınmaz yönünden Ankara Batı 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/252 Esas ... dosyasında açılan bedel tespit davasında aynı değerlendirme tarihi olan Ağustos 2016 itibarıyla tespit edilen 225 TL m² birim bedelinin Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2020/6530Esas ... ilamı ile onanarak kesinleştiği, eldeki dosyada ise taşınmaza 185 TL/m² birim bedel belirlendiği dikkate alınarak güçlü delil niteliğindeki bedelden ayrılma nedenleri hususunda Ankara Batı 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/252 Esas ... dosyası da getirtilip birlikte değerlendirilmek suretiyle bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak dava konusu taşınmazın değerlendirme tarihi itibarıyla metrekare birim bedelinin 225 TL/m² olarak belirlenerek ek rapor doğrultusunda fark kamulaştırma bedelinin davacı idare tarafından davalılar adına ilgili bankaya bloke edildiği, davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 ... Kanun) 356 ncı maddesi gereğince duruşma açılarak İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekilli temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin yüksek olduğunu, aynı bölgeden aynı kamulaştırma kapsamında aynı değerlendirme tarihi itibarıyla daha düşük m² birim bedellerinin yargı denetiminden geçerek kesinleştiği dikkate alınmadan bedel belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası,11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 ... Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu ... Mahallesi 548 parsel ... taşınmazın, 15.01.2018 tarihli imar uygulaması ile tapu kütüğü sayfası kapatılarak 102169 ada 1 parsel ve 102202 ada 4 parsel sayfasına taşındığı halde eski parsel numarası üzerinden hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının; (B) bendinin (1) ve (2) numaralı bentlerindeki “548 parsel” ibaresinden sonra gelmek üzere “(imar uygulaması sonucu oluşan 102169 ada 1 parsel ve 102202 ada 4 parsel)” ibaresinin eklenmesi suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.