"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/678 Esas, 2023/227 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili, Yenişehir ilçesi, ... Mahallesi 1 ada 8 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için kıymet takdir komisyonu raporunda belirlenen bedelin düşük olduğunu, taşınmazın konumu itibarıyla tarım arazisi olarak değerlendirilemeyeceğini ileri sürmüştür.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 18.12.2014 tarihli ve 2013/347 Esas, 2014/535 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 18.12.2014 tarihli ve 2013/347 Esas, 2014/535 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 18.04.2016 tarihli ve 2016/4821 Esas, 2016/6086 Karar sayılı kararı ile Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda 417 ada 453 parsel sayılı taşınmazın dosya içerisinde bulunan satış akit tablosunun incelenmesinde; emsal taşınmaz ile aynı tarihte aynı adanın diğer 3 parseli de satılmış olup birbirine yakın parsellerin farklı fiyatlarda satılmış olması ve bu satışlar içinde en yüksek metrekare değerin somut emsal alınmasının dava konusu taşınmazın değerlendirilmesinde yanıltıcı sonuçlara götürebileceği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 03.08.2018 tarihli ve 2016/334 Esas, 2018/388 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 03.08.2018 tarihli ve 2016/334 Esas, 2018/388 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; dava konusu taşınmazın metrekare birim bedelinin bozma öncesi yapılan yargılamada 350 TL/m², bozma sonrası yapılan yargılamada ise 321,93 TL/m² olarak belirlendiği, komşu 1 ada 2 parsel sayılı taşınmaza ise Yenişehir Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/350 Esas sayılı dosyasında aynı değerlendirme tarihi itibarıyla 350 TL/m² değer biçilerek Dairemiz denetiminden geçtiği gözetildiğinde, aynı kamulaştırma kapsamında kamulaştırılan ve bitişik olan parsel için belirlenen metrekare bedelinden ayrılma konusunda ek rapor alınarak, davacı idarenin usuli kazanılmış hakkı da gözetilmek suretiyle karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesinin doğru olmadığı gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Üçüncü Karar
Mahkemenin 04.11.2021 tarihli ve 2020/148 Esas, 2021/602 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin 04.11.2021 tarihli ve 2020/148 Esas, 2021/602 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; Mahkemece verilen karar, dava konusu taşınmazın metrekare birim bedelinin bozma öncesi yapılan yargılamada 350,00 TL/m², bozma sonrası yapılan yargılamada 321,93 TL/m² olarak belirlendiği, komşu 1 ada 2 parsel sayılı taşınmaza ise Yenişehir Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/350 Esas sayılı dosyasında aynı değerlendirme tarihi itibarıyla 350,00 TL/m² değer biçilerek Dairemiz denetiminden geçtiği gözetildiğinde, aynı kamulaştırma kapsamında kamulaştırılan ve bitişik olan parsel için belirlenen metrekare bedelinden ayrılma konusunda ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozulmuş olup, Mahkemece bozmaya uyulup bu hususta bilirkişi raporu alındığı halde, bozma ilamı doğrultusunda hazırlanan 17.11.2020, 21.06.2021 ve 05.10.2021 tarihli bilirkişi raporlarında dava konusu taşınmazın metrekare birim bedelinin 350,00 TL/m² olması yönündeki görüşler dikkate alınmaksızın, gerekçesi gösterilmeden bozma ilamından önce alınan 03.08.2018 tarihli kararda hükmedilen bedele karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
F. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Dördüncü Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; önceki bozma kararı ve usuli kazanılmış hak ilkesi uyarınca 136.884,63 TL üzerinden karar verilmesi gerektiğini, emsal taşınmazların ilçenin daha merkezi yerinde ve ticari hareketliliğin olduğu bir alanda yer aldığını, bu nedenle dava konusu taşınmazın 1,45 kat değerli olduğu yönündeki değerlendirmenin doğru olmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
18.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.