"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/603 Esas, 2023/1029 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen, 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilâmına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçelerinde; İzmir ili, Ödemiş ilçesi, ... Mahallesi 434 ada 18 ve 19 parsel sayılı (434 ada 2 parsel sayılı taşınmazdan ifrazen) taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve yol olarak kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini ve yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde özetle; Kıymet Takdir Komisyonu tarafından belirlenen bedelin düşük olduğunu, taşınmazın gerçek değerinin tespitini ile kamulaştırma nedeniyle arta kalan alanda değer azalışı oluşacağından bu hususun kamulaştırma bedeline ilave edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 26.01.2021 tarihli ve 2019/404 Esas, 2021/12 Karar Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 23.06.2022 tarihli ve 2021/1073 Esas, 2022/2027 Karar sayılı ilamı ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak ödeme, faiz, terkin hükümleri yönünden düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 23.06.2022 tarihli ve 2021/1073 Esas, 2022/2027 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda, aynı amaçla kamulaştırılan, Tapu Kadastro Müdürlüğünün parsel sorgulama sisteminden edinilen bilgilere göre dava konusu taşınmaza 50 metre mesafede bulunan İzmir ili Ödemiş ilçesi, ... Mahallesi 433 ada 6 parsel sayılı taşınmaza aynı değerlendirme tarihi olan 18.07.2018 tarihi itibarıyla 184.73 TL/m² birim bedel belirlendiği, bu bedelin Dairemizin 2021/5838 Esas, 2021/14917 Karar sayılı ilamıyla onandığı, Bölge Adliye Mahkemesince dava konusu taşınmaza 50 metre mesafede olan bu taşınmazın şehir merkezine olan mesafesi gözetilerek tespit edilen değerler arasında çelişki olmadığının belirtilmesi inandırıcı olmadığı gibi; bu taşınmaz ile dava konusu taşınmazın birbirlerine olan mesafesi, konumları, geometrik durumları ve şehir merkezine olan uzaklıkları gözetildiğinde, aynı değerlendirme tarihi itibarıyla taşınmazlara birbirinden farklı metrekare birim fiyatı belirleyen bilirkişi kurulu raporunun hükme esas alınması uygun olmadığından bahisle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamına uyularak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; tespit edilen bedelin yüksek olduğunu, emsal seçiminin hatalı yapıldığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu taşınmazın Yargıtay ilamında belirtilen taşınmaza göre şehir merkezine daha yakın olduğunu, şeklen düzgün olduğunu, daha önce hüküm altına alınan 462.639,84 TL'nin uygun olduğunu, bozma ilamında yeniden rapor alınması gerektiğinin belirtildiğini ancak gereğinin yapılmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, belirlenen bedelin aynı kamualştırma kapsamında Dairemiz denetiminden geçen dosyalarla uyumlu olduğu, hükme esas alınan raporun hüküm kurmaya elverişli olduğu, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.