"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1736 Esas, 2023/879 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/210 Esas, 2021/185 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir ili, Karabağlar ilçesi, ... Mahallesi 11195 ada 7 (yeni 11188 ada 4) parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın idareleri adına tescilini ve muhdesatın aidiyetine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde özetle; değer tespitine itiraz ettiğini, değer tespitini kabul etmesinin mümkün olmadığını beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespitine ve taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline ve muhdesatın davacı idareye aidiyetine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; somut emsalin doğru seçilmediğini, emsal karşılaştırmasının uygun yapılmadığını, yıpranma oranlarının hatalı belirlendiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; acele kamulaştırma dosyasındaki bedelin ödenmediğini, bu hususta araştırma yapılmadığını, bedelin vadeli hesaba yatırılarak nemalandırılması gerektiğini, faizin hatalı uygulandığını, taraflarına vekâlet ücreti verilmesi gerektiğini, cüzi bedel belirlendiğini, emsal taşınmazın doğru alınmadığını, yapıların dava tarihindeki bedelinin belirlenmediğini, bilirkişi kurulu raporunun hükme esas alınacak nitelikte bulunmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile aynı kamulaştırma kapsamında emsalin istinaf incelemesi için gelen başka dosyalarda da uygulanmış olması nedeniyle, değerlendirmede birlik sağlayacağından aynı emsal ile sonuca gidilmesinin uygun olduğunu, bilirkişi raporunun, 2942 sayılı Kanun'un değer belirlemeye esas düzenlemelerine teknik olarak uygun olduğunu, dosya kapsamında dava konusu taşınmaz ve emsale ilişkin kayıtların toplandığı, bilirkişi raporunun, dava konusu taşınmazın niteliğine uygun olarak düzenlendiğinin görüldüğü, alınan emsalin uygun olduğu, dosyada mevcut verilere göre, dava konusu taşınmazın dava tarihi itibarıyla emsal alınan taşınmazın da satış tarihi itibarıyla imar uygulaması sonucu oluşmuş imar parselleri olduğu, dolayısıyla, bilirkişi raporunda Düzenleme Ortaklık Payı kesintisi yapılmamasının doğru olduğu, dava konusu taşınmaz ile somut emsal olarak kabul edilen taşınmazın, emlak vergisine esas değerleri ile yapılan kıyaslamanın da uyumlu olduğunun anlaşıldığını, acele kamulaştırma bedelinin mahsubundan sonra bakiye kalan kısmın kararla birlikte davalıya ödenmesine karar verilmesi ve bu nedenle faizin bitiş tarihinin karar tarihi olarak belirlenmesinin yerinde olduğunu; ancak dava konusu taşınmazda davalının hissesine düşen zemin değeri ve davalıya ait inşai ve zirai muhtesatlar için İzmir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/48 D.iş Esas, 2018/48 D.iş Karar sayılı dosyasında verilen acele el koyma kararı ile davalı adına depo edilen bedelin mahsubundan sonra belirlenen fark bedele faiz işletilmesi gerekirken, kamulaştırma bedelinin tamamı için faiz işletilmesi ile muhtesat olan yapının adresi dava dilekçesinde "Yurtoğlu mah. 3959/5 sk. No:4" olarak yer almakta olup keşif sırasında binanın kent rehberinde No:13 olarak yer aldığı ve üzerinde hem 4-4/a hem 13 numarasının yazılı olduğu belirtilmiş olduğu halde hükümde bu durumun yansıtılmaması doğru bulunmadığı gibi, kendisini vekil ile temsil eden davalı yararına vekâlet ücreti takdir edilmemesi de doğru olmadığından istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilmesi suretiyle yeniden esas hakkında hüküm kurularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde istinaf dilekçesinde ileri sürülen vekalet ücretine ilişkin istinaf istemi dışındaki itirazlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak; üzerindeki yapılara aynı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesi ile muhtesatın davacı idareye aidiyetine karar verilerek, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.