"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/199 Esas, 2022/237 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Diyarbakır ili, Sur ilçesi, ... köyü 104 (ifrazen 167) parsel sayılı taşınmazın Pamukçay Barajı göl alanına isabet ettiğinden, kamulaştırma bedelinin tespit edilmesini ve taşınmazın her türlü kayıttan ari olarak idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... vd. cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede fiyatın yüksek olduğunu, idarece belirlenen değeri kabul etmediklerini, dava konusu taşınmazın sulu arazi olduğunu ve bir yılda iki ürün alınabileceği gözetilerek yeniden bedelin belirlenmesini talep etmişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 06.06.2013 tarihli ve 2012/242 Esas, 2013/455 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne kamulaştırma bedelinin davalılara derhal ödenmesine, kamulaştırma bedelinin, davanın dört ayı aşan kısmı için faiziyle ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile baraj göl alanı olarak tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 06.06.2013 tarihli ve 2012/242 Esas, 2013/455 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare ile davalılar ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 01.10.2014 tarihli ve 2014/13871 Esas, 2014/22831 Karar sayılı ilâmı ile değerlendirmede esas alınan buğday, silajlık mısır ve pamuğun 2012 yılındaki hasat dönemi ortalama toptan satış fiyatları dosya içerisindeki Sur İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün 21.05.2014 tarihli yazısı ekindeki Sur İlçesine ilişkin resmi fiyatlar esas alınmak suretiyle taşınmaz bedelinin yeniden tespiti için bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp, sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, kamulaştırılan taşınmaz, baraj gölü içinde kaldığından, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun (3402 sayılı Kanun) 16/C maddesi uyarınca tapudan terkini yerine tesciline karar verilmesi, 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesine 6459 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi ile eklenen hüküm uyarınca dava 4 aylık süre içinde sonuçlandırılmadığından Anayasa Mahkemesinin 19.12.2013 tarihli ve 2013/817 başvuru numaralı 1. Bölüm kararı da göz önüne alınarak kamulaştırma bedeline 02.10.2012 tarihinden, karar tarihine kadar geçen süre için yasal faiz yürütülmesi gerektiği düşünülmeden yazılı şekilde faize karar verilmesi, tapu kaydındaki takyidatların hükmedilen bedele yansıtılmaması doğru görülmeyerek mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Verilen Direnme Kararı
Mahkemenin 12.05.2015 tarihli ve 2014/2090 Esas, 2015/250 Karar sayılı kararı ile bozma kararına kısmen direnilmesine karar verilmiştir.
C.Dairemizce Yapılan İnceleme Sonucu Dosyanın Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna Gönderilmesi Kararı
1. Mahkemenin 12.05.2015 tarihli ve 2014/2090 Esas, 2015/250 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz itirazında bulunmuştur.
2. Dairemizin 14.03.2017 tarihli ve 2017/641 Esas, 2017/8160 Karar sayılı kararı ile Dairemizce verilen 01.10.2014 tarihli ve 2014/13871 Esas, 2014/22831 Karar sayılı bozma kararı usul ve kanuna uygun bulunmuş olup Mahkemece verilen direnme kararının yerinde olmadığı anlaşıldığından, temyiz incelemesinin yapılmak üzere dosyanın 6763 sayılı Kanun'un 43 üncü maddesi ile değişik 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca yetkili ve görevli Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.
D. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 17.06.2021 tarihli ve 2017/5-2018 Esas, 2021/795 Karar sayılı kararı ile Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca benimsenen Özel Daire Bozma kararına uyulması gerektiğinden direnme kararının bozulmasına, uyulan bölümler yönünden ise Dairece inceleme yapılması gerektiğinden temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Daireye gönderilmesine karar verilmiştir.
E. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı Üzerine Dairemizce Verilen Karar
Dairemizin 03.03.2022 tarihli ve 2021/14377 Esas, 2022/3554 Karar sayılı ilamı ile uyulan bölümler yönünden mahkeme kararının onanmasına, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin belirlenmesine yönelik olarak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu bozma kararı doğrultusunda inceleme ve işlem yapılmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
F. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin yukarıda tarihi ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, tespit edilen bedelin davalılara ödenmesine, tespit edilen bedele dava dört ay içinde sonuçlandırılmadığından 02.10.2012 tarihinden ilk karar tarihine kadar faiz işletilmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydında bulunan takyidatın bedele yansıtılmasına, kamulaştırılan taşınmazın 3402 sayılı Kadastro Kanun'un 16/c maddesi uyarınca tescil harici bırakılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ile davalılar ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; kapitalizasyon faiz oranının hatalı alındığını, masrafların kalem kalem belirlenmediğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalılar ... vd. vekili temyiz isteminde özetle, rapora itirazlarının gözetilmediğini, raporlar arasında çelişki bulunduğunu, yöntemine uygun olarak rapor düzenlenmediğini, sadece Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü verileri ile rapor hazırlanamayacağını, arazinin birinci sınıf sulu tarım arazisi olduğunun gözetilmesi gerektiğini, aynı yöreden aynı kamulaştırma kapsamında daha yüksek bedellerin Yargıtayca onandığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net geliri esas alınarak adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ile davalılar ... vd. vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Mahkeme kararının ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalılar ... vd.'den peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
08.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.