"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/533 Esas, 2023/824 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl ve birleştirilen davaların kabulüne karar vermiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Davacılara ödenmesine karar verilen ecrimisil bedeli Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 238.730,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla, ecrimisil bedeli yönünden taraf vekillerinin temyiz dilekçelerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Taraf vekillerinin kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebi yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçenin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili asıl ve birleştirilen dava dilekçelerinde özetle; Antalya ili, Döşemealtı ilçesi, ... köyü (Altınkale mahallesi) 1324 ve 1346 parsellerin müvekkillerinin murisi adına tapuda kayıtlı olduğunu, dava konusu taşınmazlara davalı idare tarafından Antalya-Burdur yolu yapılarak taşınmazlara fiilen el attığını, herhangi bir kamulaştırma bedeli ödenmediğini, geçerli bir kamulaştırma işlemi yapılmadığını ileri sürerek tespit edilecek kamulaştırmasız el atma tazminatı ve ecrimisil bedelinin dava tarihinden faiziyle ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı idare cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların 04.04.1973 tarihli ve 1973/48 sayılı Kamu Yararı Kararına istinaden kamulaştırıldığını, takdir edilen bedelin yatırıldığını, davanın süresi içinde açılmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesinin talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 16.10.2020 tarihli ve 2016/439 Esas, 2020/492 Karar sayılı kararı ile asıl ve birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.03.2022 tarihli ve 2021/258 Esas, 2022/579 Karar sayılı kararı ile fiili el atma tarihinin 1973 olması nedeniyle yerleşik Yargıtay içtihatları uyarınca taşınmazlara 09.10.1956 tarihi ile 04.11.1983 tarihleri arasında el konulması halinde el koyma tarihindeki nitelikleri dikkate alınarak değerlendirme yapılması gerektiğinden, arazi niteliğindeki taşınmazalara gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi yerinde görülmüş; ancak yerleşik Yargıtay içtihatları uyarınca zirai gelir metodu uygulanarak değer tespitinde üretim masraflarının brüt gelirin 1/3'ünden fazla olamayacağından ek rapor aldırılarak, ek raporda belirlenen bedeller gözetilerek davacıların fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak suretiyle İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılıp yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 24.03.2022 tarihli ve 2021/258 Esas, 2022/579 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazların kamulaştırma bedeli hesaplanırken İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün ayrıntılı resmi verileri gözetilerek hesaplama yapılması gerekirken resmi verilere itibar edilmeksizin masrafın brüt gelirin 1/3’ünden fazla olamayacağı gerekçesiyle fazla bedele hükmedilmesi doğru görülmeyerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamı gereğince inceleme ve işlem yapılarak asıl ve birleştirilen davaların kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz itirazında bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; üretim masraflarının brüt gelirin 1/3'ü oranında olması yönünde Yargıtay’ın yerleşik içtihatları bulunduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2.Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle, 2014 yılında aynı murisin başka mirasçıları tarafından açılan ve Yargıtay denetiminden geçen dosyalarda belirlenen bedel ile eldeki dosyada belirlenen bedel arasında fahiş fark olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazların değerinin biçilmesi ve bedelinin idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un geçici 6 ncı ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A.Taraf vekillerinin Ecrimisil Talebile İlişkin Temyizi Yönünden;
Taraf vekillerinin temyiz dilekçesinin miktardan REDDİNE,
B.Taraf vekillerinin Tazminat Talebine İlişkin Temyizi Yönünden;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davacılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
22.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.