"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/196 Esas, 2023/68 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkin davada, verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Trabzon ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 441 ada 2 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... mirasçıları vekili cevap dilekçesinde özetle; mahallinde keşif yapılarak dava konusu taşınmazın gerçek değerinin tespiti ile taraflarına ödenmesine, yargılama giderlerinin davacıya tahmiline karar verilmesini beyan etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 04.06.2013 tarihli ve 2012/477 Esas, 2013/280 Karar sayılı kararı ile davalılar ..., ..., ..., ... ve ... yönünden kabulüne, davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... haklarında açılan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dava konusu taşınmazın davalılar ..., ..., ..., ... ve ... adına olan adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 04.06.2013 tarihli ve 2012/477 Esas, 2013/280 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı ... ve ... mirasçıları vekilleri temyizi başvurusunda bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda kararın düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
3. Dairemizce düzeltilerek onama ilamına karşı davalı ... ve ... mirasçıları vekilinin karar düzeltme talebinde bulunmuştur.
4. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dosya içindeki delil ve belgelere göre, davalı ...'nun dava açılmadan önce 1969 yılında ölmüş olduğu anlaşılmış olup 2942 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesinin beşince fıkrasına göre tapu malikinin öldüğü yargılama sırasında anlaşılırsa mirasçıları dahil edilmek suretiyle davaya devam olunacağı belirtildiğinden, mirasçıların davaya dahil ettirilip taraf teşkili sağlandıktan sonra sonucuna göre esas hakkında hüküm kurulması yerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 27 nci maddesi uyarınca hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek ölü murise karşı yargılamaya devam olunması doğru olmadığı gibi, 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesine 6459 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi ile eklenen hüküm uyarınca, dava dört ay içerisinde sonuçlandırılamadığından, Anayasa Mahkemesi’nin 19.12.2013 tarihli ve 2013/817 başvuru numaralı 1 inci bölüm kararı da göz önüne alınarak, kamulaştırma bedeline 31.11.2012 tarihinden, karar tarihine kadar geçen süre için yasal faiz yürütülmesi gerektiğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 16.01.2020 tarihli ve 2016/514 Esas, 2020/9 Karar sayılı kararı ile davanın davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... yönünden kabulü ile davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... yönünden davacı kurum ile anlaştıklarından bahisle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 16.01.2020 tarihli ve 2016/514 Esas, 2020/9 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan inceleme sonucunda; dosya içindeki bilgi ve belgelerden yapının ...’a ait olduğu anlaşıldığından, bozma sonrasında yapılan yargılamada yapı bedelinin adı geçene ödenmesi, arsa bedelinin hisse oranında ödenmesine karar verilmesi ve buna göre kamulaştırma bedelinin belirlenmesi gerekirken, yapı bedeli ile zemin bedelinin toplamı üzerinden hisse bedellerine hükmedilmesi doğru görülmeyerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin 21.02.2023 tarihli ve 2021/196 Esas, 2023/68 Karar sayılı kararı ile davanın davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... yönünden kabulü ile davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... hakkında davacı kurum ile anlaştıkları anlaşılmakla karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsal seçilen taşınmazın dava konusu taşınmazın özellikleriyle uyumlu olmadığnı, bedelin yüksek belirlendiğini, enflasyon gözetilmeden olağan satışların yapıldığının varsayıldığını, bedelden indirim yapılması gerektiğini, bina hesabında yıpranma payı oranının düşük alınarak bina bedelinin yüksek hesaplandığını, faizin dava tarihinden işletilmesinin ve idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmaz bedelinin gerçek değerinin altında belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla, ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare ve davalı ... vd.den peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
05.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.