"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/674 Esas, 2023/873 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Menemen 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/580 Esas, 2022/64 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanun’un (2942 sayılı Kanun) mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare, davalı ... ve ... vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın ... yönünden reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalı ... vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu İzmir ili, Menemen ilçesi, ... köyü, 15.560,00 m² yüzölçümlü 675 parsel sayılı taşınmazın 4.008,00 m²lik kısmının usulüne uygun olarak kamulaştırıldığını, tapu malikleri tarafından kamulaştırma bedelinin artırılması davası açıldığını, kamulaştırmanın kesinleştiğini; ancak davalılar tarafından tapuda ferağ verilmediğini, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkiline kamulaştırma kararına dair herhangi bir tebliğ yapılmadığını, yapılmış ise de usulüne uygun olmadığından müvekkilinin kamulaştırma kararından ve bankaya yatırılan bedelden haberi olmadığını, müvekkilinin hiçbir şekilde kamulaştırma bedelini alamadığını beyan ederek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile davacı tarafça açılmış olan haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davava konu taşınmazın tamamının değil sadece belli bir kısmının kamulaştırıldığını, müvekkilinin dava konusu taşınmazda hissedar olduğunu, taşınmazın tamamının 15560 m² olduğunu, müvekkilinin hissesinin 4350/15560 olduğundan müvekkilinin hissesinin 1120.48 m²lik kısmının kamulaştırıldığını, davacı tarafça taşınmazın kamulaştırılan 4008 m²lik kısmı için ikame edilmesi gerekirken tamamı için ikame edildiğini, müvekkiline ait hissenin de 1120,48 m²lik kısmının kamulaştırıldığını beyan ederek davanın müvekkilinin hissesinin ve taşınmazın kamulaştırılmayan kısmı bakımından reddine karar verilmesini talep etmiştir
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne taşınmazın 4.008,00 m²lik kısmının davalılar adına kayıtlı bulunan tapusunun iptali ile davacı idare adına kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... ve ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme kararının usul ve esas bakımından hukuka aykırı olduğunu, davalılardan ... vekilinin 22.09.2020 tarihli duruşmada davayı 1.120,48 m²lik kısım için kısmen usulüne uygun olarak kabul ettiğini, 30.11.2021 tarihli duruşmada da tarafımızca söz konusu kısmen kabul beyanı doğrultusunda beyan edilen kısım için davanın kısmen kabul nedeniyle kabulüne karar verilmesi gerektiği açıkça belirtilmişse de mahkemece bu husus gerekçeli kararda sehven unutulduğunu, müvekkili idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmediği gibi yargılama giderlerinin de müvekkil idare üzerinde bırakıldığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte davanın kısmen reddi nedeniyle red sebebi ortak davalılar ... ve ... lehine iki ayrı vekâlet ücretine hükmolunmasının hukuka aykırı olduğunu, davanın tamamen kabulüne karar verilmesi gerekirken davanın kısmen reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılması istemiyle istinaf talebinde bulunulmuştur.
2.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkiline kamulaştırma kararına dair herhangi bir tebliğ yapılmadığını, yapılmış ise de usulüne uygun olmadığından müvekkilin kamulaştırma kararından ve bankaya yatırılan bedelden haberi olmadığını, müvekkilinin usulsüz tebligat sebebiyle söz konusu karara karşı dava hakkını kullanamadığı gibi hiçbir şekilde kamulaştırma bedelini de alamadığını, usulüne uygun bir tebligat ile müvekkiline yapılan herhangi bir ödeme olmaksızın ve dolayısıyla kesinleşmiş bir kamulaştırma bulunmaksızın davacı yanca açılmış olan davanın kabul edilmesi müvekkilin Anayasa, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Kanun’lar ile korunan mülkiyet hakkının alenen ihlali olduğunu belirterek, kararın kaldırılması istemiyle istinaf talebinde bulunulmuştur.
3.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece verilen kararda her bir davalı yönünden kaç m²nin iptal edileceği gösterilmeden kurulan hüküm, davalıların hisselerinin tamamının davacı yan adına tesciline neden olabilecek mahiyette kafa karışıklığı yarattığından kararın infazını imkansız hale getirdiğini belirterek, kararın kaldırılması istemiyle istinaf talebinde bulunulmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile hissedar davalılar ...'un ve davalılar ... (...), ... (...), ..., ..., ... ve ... murisi hissedar İsmail Albaz'ın, davacı idarenin aldığı kamulaştırma kararına istinaden, kamulaştırma bedelinin artırılması istemli dava açtıkları ve lehlerine oluşturulan karar uyarınca artırılan kamulaştırma bedelini icra kanalı ile tahsil ettikleri anlaşılmakla, bu davalılar yönünden davacı idarenin kamulaştırma işleminin adli ve idari yönden kesinleştiği anlaşılmış, davalı ...'ın, kamulaştırma bedelinin artırılması davası açtığı iddia ve ispat edilmediği, taşınmaz hissedarı davalı ... adına davacı idarenin takdir ettiği kamulaştırma bedelinden hissesine isabet eden bedelin bankadan davalı ... tarafından çekildiği davacı tarafça ispat edilemediği ve davacı idarenin aldığı kamulaştırma işleminin, Çorlu 3. Noterliği'nin 07.11.1996 tarihli ve 1551 yevmiye numarası ile, taşınmaz hissedarı ... adına çıkartılan tebligatın, 15.11.1996 tarihinde muhatap eşi ...'a tebliğ edildiği anlaşılmakla birlikte, muhatabın adreste bulunmama nedeni belirtilmeksizin yapılan işbu tebligatın usulüne uygun olmadığından, hissedar davalı ... yönünden davacı idarenin kamulaştırma işleminin kesinleştiğinden bahsedilemeyeceğinden ... hakkında açılan davanın reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne karar verilmesi gerektiği ayrıca vekaletnamesinde davayı kabul yetkisi bulunan davalı ... vekilinin, 22.09.2020 tarihli oturumda davayı kabul ettiği gözetilerek, davacının davalı ... hakkındaki davasının, davalı ...'un, davayı kabulü nedeniyle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmiş olması, davacı talebi doğrultusunda davalılara ait hisselerin tapu kaydının iptali ile Maliye Hazinesi adına tesciline karar verildiği gözetilerek, bu şekilde davanın tam kabulüne karar verildiği halde davanın kısmen kabul ve kısmen reddi yönünde hüküm oluşturulması,dava konusu 675 parsel sayılı, 15.560,00 m² miktarlı taşınmazın, 4.008,00 m²lik kısmı kamulaştırıldığı gözetilerek taşınmazın kamulaştırılan kısmını gösterir fen bilirkişi raporuna atıf yapılmayarak infazda tereddüte neden olacak şekilde karar verilmiş olması, davacının davasının kısmen kabul edildiği gözetilerek, davacı idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmemiş olması, davalıların her biri yönünden aynı nedenle, davanın kısmen reddine karar verildiği gözetilerek, davalılar ... ve ... lehine tek vekâlet ücreti takdir edilmesi gerekirken ayrı ayrı vekâlet ücreti takdir edilmiş olması doğru görülmediğinden karar düzeltilip yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalılara geçerli tebligat yapıldığını, davanın tüm davalılar yönünden kabulüne karar verilmesi gerektiğini, davanın kısmen kabul edilmesine rağmen idare lehine tek vekâlet ücretine hükmedilmesinin ve yargılama giderlerinin de kısmen idare üzerinde bırakılmasının hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davadaki kabul beyanının sadece müvekkilinin 4.008,00 m²de hissesine isabet eden 1.120,48 m² için olduğunu, 4.008,00 m² dışındaki kısım için davanın reddine karar verilmesine gerektiğini, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini ileri sürerek yargılama giderlerinin ve vekâlet ücretinin davacı tarafta bırakılması talebiyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesi uyarınca tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un mülga 17 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3.Dava konusu İzmir ili, Menemen ilçesi, ... köyü 675 parsel sayılı, 15.560,00 m² yüzölçümlü taşınmazın 4.008,00 m²lik kısmının 12.08.1992 tarihli kamu yararı kararı ile yapılan kamulaştırma çalışmaları neticesinde, taşınmaz hissedarı ... adına çıkartılan tebligatın Çorlu 3. Noterliği'nin 07.11.1996 tarihli ve 1551 yevmiye numarası ile 15.11.1996 tarihinde muhatap eşi ...'a tebliğ edildiği ve taşınmaz malikleri adına kamulaştırma bedelinin T.C Ziraat Bankası ... Şubesi Müdürlüğü'ne depo edildiği anlaşıldığından 2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci maddesinin şartları oluştuğundan davalı ... yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalı ...'dan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.