"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/556 Esas, 2023/1423 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Reşadiye Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/115 Esas, 2022/423 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili için açılan ilk davada saklı tutulan bölümün tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkiline ait ... ili, Reşadiye ilçesi, ... Mahallesi 258 ada 1 (ifrazen 258 ada 8), 258 ada 3 (ifrazen 258 ada 12), 258 ada 4 (ifrazen 258 ada 14), 258 ada 5 (ifrazen 258 ada 16), 259 ada 1 ve 259 ada 2 (ifrazen 259 ada 6) parsel sayılı taşınmazlara kamulaştırmasız el atıldığını, davalı tarafından uzlaşma komisyonu marifetiyle toplam 838.465,17 TL bedelle taşınmazların müvekkilinden satın alındığını, Reşadiye Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/72 Esas numaralı dosya ile açılan davada müvekkilinin fiili ehliyetinin olmaması nedeniyle uzlaşma tutanağının iptalinin talep edildiğini, mahkemece davanın vasfının değiştirilerek davaya kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası olarak devam edildiğini, alınan rapor ile kamulaştırma bedelinin 1.791.770,33 TL olarak tespit edildiğini, bu bedel üzerinden ıslah harcı yatırıldığını ve mahkemece bu tutar üzerinden karar verildiğini, bu bedele ilişkin olarak müvekkilince istinaf yoluna başvurulmadığını, ancak davalı yanın kararı istinaf etmesi nedeniyle kararın kaldırıldığını, kaldırma kararından sonra alınan bilirkişi raporu ile kamulaştırma bedelinin 2.525.298,30 TL olarak tespit edildiğini, mahkemece tespit edilen 3.614.951,03 TL tazminattan usulsüz anlaşma sonrası ödenen 838.460,57 TL bedele dava tarihine kadar işleyen yasal faizi ile birlikte hesaplanan 1.089.652,73 TL tenkis edilerek bakiye 2.525.298,30 TL üzerinden taleple bağlı kalınarak 1.791.770,33 TL bedele hükmedildiğini, verilen kararın istinaf ve Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiğini belirterek; anılan dava dosyası ile talep edilmeyen 733.527,97 TL tazminat bedelinin kamulaştırmasız el atma tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan davanın ek dava niteliğinde olduğunu, bu nedenle kısmi dava olarak nitelendirilen 2019/128 Esas sayılı dosyada davacının fazlaya ilişkin haklarını saklı tutup tutmadığının tespitinin gerektiğini, yapılacak incelemede davanın kısmi dava olarak değil tam dava olarak açıldığının görüleceğini, bu nedenle ek davanın kesin hüküm nedeniyle reddinin gerektiğini savunarak; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; usuli kazanılmış hak kavramına dayanılarak bakiye alacak için açılan davanın reddedilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğu belirtilerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyadaki tüm belgelere, istinafa konu kararın dayandığı delillerle kanuna uygun gerektirici nedenlere, Reşadiye Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/72 Esas sayılı dosyasında yapılan inceleme sonucunda kamulaştırma bedelinin 2.881.423,06 TL olarak tespit edildiği, bu karara karşı davalı idare tarafından istinaf yoluna başvurulduğu, davacı tarafından ise kanun yoluna başvurulmadığı, kaldırma kararı sonrasında mahkemece kamulaştırma bedelinin 3.614.951,03 TL olarak tespit edildiği, işbu kararın her iki taraf vekilince de istinaf edildiği, davacı yanın istinaf isteminin önceki kararın istinaf edilmemesi nedeniyle hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle usulden reddedildiği, davalı idare tarafından yapılan temyiz başvurusu sonucunda verilen Yargıtay ilamında da, ikinci karar ile hükmedilen 1.791.770,33 TL bedelin davalı idare lehine usuli kazanılmış hak oluşturduğu gözetilerek hüküm kurulması gerektiğinin belirtildiği; ancak taleple bağlı kalınması nedeniyle bozma konusu yapılmadığı, bu hali ile davalı idare lehine oluşan usuli kazanılmış hak dolayısıyla kamulaştırma bedelinin 2.881.423,06 TL olarak kabulü gerektiği, bu tutardan davalı idare tarafından uzlaşma sonucu ödenen bedelin faiziyle birlikte mahsubu sonucu davacı alacağının 1.791.770,33 TL olarak tespit edildiği, somut olayda usuli kazanılmış hakkın istinasını oluşturan hallerin bulunmadığı, bu hali ile davacı yanın bakiye alacağı bulunmadığı anlaşılmakla; mahkemece davanın bu gerekçeyle reddine ilişkin verilen kararda herhangi bir isabetsizlik bulunmadığından davacılar vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'un (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin 1 numaralı alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak ilk davada saklı tutulan tazminatın tahsili istemi hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un 109 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verilmiştir.