"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/255 Esas, 2023/10 Karar
KARAR : Esastan ret
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın davalılar ... San. ve Tic. A.Ş, ... ve ... yönünden reddine, davalılar ... A.Ş. ve ... San. Tic. A.Ş yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece 24.01.2023 tarihli ek karar ile davalı ... Anonim Şirketinin temyiz dilekçesinin kanunda belirtilen süre geçtikten sonra verilmesi sebebiyle temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Ek karar davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 432 nci maddesi uyarınca süresinde verilmeyen temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Dosya içeriğine göre ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin gerekçeli kararın ve davacı idare vekilinin temyiz başvurusu dilekçesinin 22.05.2023 tarihinde davalı ... vekiline tebliğ edildiği, ... vekili tarafından yasal süre geçtikten sonra 08.06.2023 tarihinde temyiz dilekçesinin kayda geçtiği anlaşılmaktadır.
Temyiz başvurusunun reddine ilişkin ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 24.01.2023 tarihli ek karar yukarıda anılan Kanun hükümlerine uygun olduğundan temyiz isteminin reddi ile söz konusu ek kararın onanması gerekir.
Davacı idare ve davalı ... San. Tic. Ltd. Şti vekillerinin temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; dava konusu Samsun ili, ... ilçesi, ... Mahallesi ... ada ... parsel (yeni ... parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... San. Tic. Ltd. Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle davanın reddine karar verilmesini, davanın kabulü halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan akaryakıt istasyonunun kamulaştırmadan ötürü zarar göreceğinden tüm zararlarının dikkate alınarak bedelin bloke edilmesi ve taraflarına ödenmesini talep ettiğini, bozma sonrasındaki duruşmada özetle; kamulaştırma bedeline dava tarihinden dört ay sonrasından başlamak üzere yasal faiz yürütülmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 09.12.2009 tarihli ve 2008/180 Esas, 2009/713 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen 09.12.2009 tarihli ve 2008/180 Esas, 2009/713 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; ikinci ve üçüncü bilirkişi kurulu raporlarında, dava konusu taşınmazda yapılan kısmi kamulaştırma sonucu akaryakıt istasyonunun ticari faaliyetini sürdürebilmesi için yönetmeliklere göre üzerinde bulunan idare binasının yıkılması gerektiği belirtilmiş ve bina değeri de hesaplanarak kamulaştırma bedeli tespit edilmiş iken, birinci bilirkişi raporunda kalan kısımda akaryakıt istasyonunun faaliyetini sürdüreceği açıklanarak idare binasının bedeli hesaplanmadığı, anlaşılmıştır. Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkındaki Yönetmeliğin 41 inci maddesi uyarınca; benzin istasyonunun geriye çekilmesi sırasında benzin pompalarını sökme - taşıma ve takma masraflarının, bu işlem sırasında kullanılamaz hale gelen bina ve sair muhdesatın aynı özelliklerine göre yeniden yapılma masraflarının belirlenmesi ve mahkemece, konusunda uzman bilirkişi kurulu ile keşif yapılarak, taşınmaz üzerindeki idare binasının yola mesafesi ayrıntılı olarak tespit edilip yukarıda anılan yönetmelik maddelerine göre idare binası yıkılmadan akaryakıt istasyonunun faaliyetine devam edip edemeyeceği, çalışma ruhsatı almasına engel bir durumunun bulunup bulunmadığı ilgili belediye başkanlığı ve bağlı olduğu akaryakıt dağıtım şirketinden araştırıldıktan sonra sonucuna göre hüküm kurulması hatalı olduğundan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 14.10.2014 tarihli ve 2011/186 Esas, 2014/579 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen 14.10.2014 tarihli ve 2011/186 Esas, 2014/579 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; bozma ilamı doğrultusunda; dava konusu hizmet binasının bulunduğu ... ada ... parsel sayılı taşınmaz dava derdest iken 11.05.2012 tarihinde ... Şirketine satılmış olduğundan, işbu malik davaya dahil edilerek sonucuna göre karar verilmesi hatalı olduğundan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 23.01.2018 tarihli ve 2016/267 Esas, 2018/25 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen 23.01.2018 tarihli ve 2016/267 Esas, 2018/25 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... Ürn. Dğt. San. ve Tic. A.Ş. ve ... A.Ş. vekilleri vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; ilk karar ile kamulaştırılan taşınmazın m² birim bedeli 160 TL olarak belirlenmiş olup, bu husus bozma nedeni yapılmadığı halde, bozma sonrasında davacı idarenin usuli kazanılmış hakkı gözetilmeksizin taşınmazın m² birim bedelinin 180 TL olarak kabulü ile sonuç itibarıyla fazla bedele hükmedilmesi, kamulaştırmadan arta kalan toplam 2.110,37 m²lik ... ada ... parsel sayılı taşınmazın en son malikinin ... A.Ş. olduğundan, acele kamulaştırma dosyası ve işbu dosyada bloke edilmiş bedeller dikkate alınmak suretiyle, taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan bölümünde çalışma ruhsatı verilebilmesi için yıkılması gereken hizmet binası bedeli ile bu bölümde bulanan pomba vs. sistemin montaj ve de montaj bedeli olarak hesaplanan toplam 234.358,89 TL'nin davalı ... A.Ş.'ne, kamulaştırılan bölümün zemin bedeli ile kamulaştırılan alanda bulunan bordür ve saha betonu bedeli olan toplam 110.952,70 TL bedelin ise davalı-malik ... Sanayi Ticaret Limited Şirketine ödenmesine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde tüm bedelin ... Sanayi Ticaret Limited Şirketine ödenmesine karar verilmesi, davalılar ... ve ...'ın dava konusu taşınmazla olan ilgilerini ispatlayan hukuki belgelerin dosya arasına alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olduğundan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
F. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 28.01.2021 tarihli ve 2020/106 Esas, 2021/24 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
G. Dördüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen 28.01.2021 tarihli ve 2020/106 Esas, 2021/24 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... San. Tic. Ltd. Şti vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; ... ve ...'ın UYAP kayıtlarına göre 23.05.2016 havale tarihli dilekçe ile davaya dahil edildikleri anlaşıldığından adı geçen davalılar yönünden bir hüküm kurulması, dava konusu taşınmaz tek olup, dava tek bir hukuki nedene dayalı olarak açıldığından, davalılar lehine tek vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken, davalılar yönünden ayrı ayrı vekâlet ücreti takdir edilmesi hatalı olduğundan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
H. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare, davalı ... San. Tic. Ltd. Şti vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; çalışma ruhsatının iptal edilmesi nedeniyle doğan zarardan sorumlu tutulamayacaklarını, benzin istasyonunun her hangi bir işleme gerek kalmaksızın çalışmaya devam etmesinde bir engel olmadığını, pompanın geri çekilme masraflarının şirket tarafından karşılandığının ispatlanamadığını, kalan alanda değer kaybı ile söz konusu zararın karşılanmış olacağını, kalan kısımda faliyetin bu şekliyle giderilip giderilemeyeceği hususunda yeterli araştırma yapılmadığını, bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürülerek usul ve kanuna aykırı kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı ... San. Tic. Ltd. Şti vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazı devralan yeni maliklerin davaya dahil edilerek yargılamaya devam olunmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu, tüm dahili davalılar yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, arta kalan kısımda çalışma ruhsatı alınabilmesi için yapılması gereken çalışma bedelinin kısmi kamulaştırma nedeniyle kalan alanda değer kaybı olarak kabulü ile kamulaştırma bedeli olarak taraflarına ödenmesine karar verilmesi gerektiğini, kamulaştırma bedelinin düşük belirlendiğini, belirlenen bedelin diğer davalı yönünden sebepsiz zenginleşmeye neden olacağını, bedel ve faiz yönünden kararın bozulması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile Mahkemenin 24.01.2023 tarihli ek kararının ONANMASINA,
2. Davacı idare ve davalı ... San. Tic. Ltd. Şti vekillerinin temyiz isteminin incelenmesinde, davacı idare ve davalı ... San. Tic. Ltd. Şti vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, temyiz eden davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.