"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/51 Esas, 2023/1169 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sapanca Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/144 Esas, 2022/52 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Sakarya ili, Sapanca ilçesi, ... Mahallesinde bulunan 536 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkillerine çok yakın olan 68 ada 17 parsel sayılı taşınmazın m² birim fiyatının 790TL olarak hesaplanırken dava konusu taşınmaza çok düşük değer biçildiğini, dava konusu taşınmazın tüm belediye hizmetlerinden yararlandığını, acele kamulaştırmanın yapılmasından sonra 4 ay geçtiği için faiz talep ettiklerini, bazı müvekkillerinin arsa üzerinde sadece evlerinin olduğunu, bu muhdesata gerçek değerinin verilmediğini, m² birim fiyatının düşük tespit edildiğini belirterek, tekrar keşif yapılmasını, hükmedilecek bedele kamulaştırma tarihinden itibaren faiz işletilmesini, masraflar ve vekâlet ücretinin karşı tarafa tahmilini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa derhâl ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın vasfının hatalı belirlendiğini, emsal seçiminin hatalı olduğunu, emsal olarak belirlenen taşınmazla dava konusu taşınmazın kıyaslanması hususunda hatalı değerlendirmeler yapıldığını, yerel mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin fahiş olduğunu, dava konusu taşınmazın üzerinde yer alan ağaç ve yapı bedelleri ile ilgili yapılan tespitin doğru olmadığını, dava konusu taşınmazın m² değerinin fahiş hesaplandığını belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılarak yeniden yargılama neticesinde talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Sapanca Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/109 Esas sayılı dosyasındaki taşınmazda müvekkilinin de hisesinin bulunduğunu ve 2020/109 Esas sayılı dosyadaki taşınmazın işbu dosyadaki taşınmazdan daha az değerli olmasına rağmen, işbu dosyadaki taşınmazın m² birim değerinin daha düşük belirlenmesinin hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazın ölçümlerinin hatalı yapıldığını, istinat duvarlarının hesaplanmadığını, fazla aşınma payı düşüldüğünü, m² birim fiyatının düşük hesaplandığını, dava konusu taşınmazın arsa olup olmadığını ve kamulaştırmadan arta kalan kısımda değer düşüklüğü olup olmadığının araştırılmadığını, objektif değer artışının yeterli olmadığını, dava konusu taşınmaza düşük fiyat belirlendiğini, dava konusu taşınmazdan düzenleme ortaklık payı düşülmemesi gerektiğini, bina yıpranma payının düşük alındığını, taşınmazın üzerindeki müştemilatın ve ağaçların eksik hesaplandığını, kamulaştırmadan arta kalan alan için değer azalışı hesaplanmadığını belirterek, yerel mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak belirlenen m² birim fiyatının yerinde olduğu, kurulan hükümde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu Sakarya ili, Sapanca ilçesi, ... Mahallesi 536 parsel sayılı taşınmazın arsa vasfında değerlendirilerek 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılama hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan yapıların Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayımlanan ve değerlendirme tarihi olan 2018 yılına ait Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkındaki Tebliğe göre yapı sınıfları, bu yapı sınıflarına uygun birim fiyatları ve yaşlarına uygun yıpranma payı düşülerek değer biçilmekle yetinilmesi gerekirken KDV eklenmek suretiyle değer biçilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA.
3. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA.
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.