"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/131 Esas, 2023/253 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Trabzon 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09.02.2023 Tarihli ve 2022/337 Esas, 2023/51 Karar Sayılı Kararı
Dava dilekçesinde kaydının düzeltilmesi talep edilenin İngiltere'de öldüğünün beyan edildiği, kaydının düzeltilmesi talep edilenin aynı zamanda Türk vatandaşı olup, Büyük Biritanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığında ikamet ettiği, yapılan araştırma ile tutulan tutanak kapsamında Türkiye'de daha önce hiç ikamet etmediği ile İngiltere'de 2 ay önce öldüğünün tespit edildiği, Türkiye'de ikamet kaydının bulunmadığının bildirildiği bu durumda 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (5718 sayılı Kanun) 41 inci maddesi gereğince de İstanbul, Ankara ve İzmir illerindeki mahkemelerin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.04.2023 Tarihli ve 2023/131 Esas, 2023/253 Karar Sayılı Kararı
Davacının sistemde yapılan sorgulamada son yerleşim yeri adresinin ... adresi olduğu ve dava dilekçesi ekinde dosyaya ibraz edilen vekaletnamede de bu adresin gösterildiği, davacının son yerleşim yeri adresine göre mahkemenin yetkili olmadığı, bu davaya bakmakla Trabzon 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkisi dahilinde bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun (5490 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 5490 sayılı Kanun’un “Nüfus davaları” başlıklı 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:
“Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.”
3. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
4. 5718 sayılı Kanun’un “Türklerin kişi hâllerine ilişkin davalar” başlıklı 41 inci maddesi şöyledir:
“Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya
açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin
olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı
takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görülür.”
C. Değerlendirme
Dosya kapsamından, nüfus kaydı düzeltilmesi istenilenin yerleşim yeri adresinin Exeter EX4 4BH /Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı olduğu, adres sistemine kayıtlı adresinin bulunmadığı, nüfus siciline kayıtlı olduğu yerin ise Ortahisar/Trabzon olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Trabzon 3. Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Trabzon 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
01.04.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.