"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/686 Esas, 2023/471 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Bakırköy 15. Asliye Hukuk Mahkemesinin 31.03.2023 Tarihli ve 2023/51 Esas, 2023/130 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda davalı ... ve ...tarafından yetkili mahkemenin Samsun Mahkemeleri olduğuna ilişkin iki ayrı yetki itirazında bulunulduğu, ancak davalı borçlu...'in duruşmaya katılmadığı, cevap dilekçesi sunmadığı, bu haliyle münkir konumunda olduğu ve davayı takip etmediğinin anlaşıldığı, burada zorunlu dava arkadaşı konumunda bulunan davalıların yaptıkları usuli işlem ve itirazların etkisinin gündeme geleceği, bu sebeple yetki itirazlarında bildirilen Samsun Asliye Hukuk Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 08.06.2023 Tarihli ve 2023/686 Esas, 2023/471 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda davanın davalılardan...'in ikamet ettiği yargı çevresinde bulunan Bakırköy 15. Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı, davalıların birden fazla olması halinde davanın davalılardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği, davalı ...'in duruşmalara katılmaması veya cevap vermemiş olmasının davacının yapmış olduğu yetki tercihini değiştiremeyeceği, seçimlik yetkinin davacı tarafa bırakıldığı ve davacının yetki tercihini davalı ...'in yerleşim yeri doğrultusunda kullandığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun (2004 sayılı Kanun) 277 ve devamı maddeleri uyarınca tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 2004 sayılı Kanun’un “İptal davasında davalı” başlıklı 282 nci maddesi şöyledir;
“İcra ve iflas Kanunu'nun 11 inci babındaki iptal davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır. Bunlardan başka, kötü niyet sahibi üçüncü şahıslar aleyhine de iptal davası açılabilir. İptal davası iyi niyetli üçüncü şahısların haklarını ihlal etmez.”
3. 6100 sayılı Kanun“Yetki” başlıklı 6 ncı maddesinini birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “Davalının birden fazla olması hâlinde yetki” başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Davalı birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. Ancak, dava sebebine göre kanunda, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belirtilmişse, davaya o yer mahkemesinde bakılır.”
5. 6100 sayılı Kanun'un “Mecburi dava arkadaşlarının davadaki durumu” başlıklı 60 ncı maddesi şöyledir.
“Mecburi dava arkadaşları, ancak birlikte dava açabilir veya aleyhlerine de birlikte dava açılabilir. Bu tür dava arkadaşlığında, dava arkadaşları birlikte hareket etmek zorundadır. Ancak, duruşmaya gelmiş olan dava arkadaşlarının yapmış oldukları usul işlemleri, usulüne uygun olarak davet edildiği hâlde duruşmaya gelmemiş olan dava arkadaşları bakımından da hüküm ifade eder.”
C. Değerlendirme
1. İptal davaları ayni hakka değil kişisel hakka dayanan davalardan olduğundan davanın konusu taşınmaz bile olsa 6100 sayılı Kanun'un 12 nci maddesinin uygulanma imkânı yoktur. 2004 sayılı Kanun'un 282 nci maddesi gereğince davalı borçlu ile doğrudan veya dolaylı işlem yapan üçüncü kişiler arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan ve zorunlu dava arkadaşları usul işlemlerini birlikte yapmak zorunda olduklarından yetki itirazının davalılarca birlikte ileri sürülmesi gerekir. Yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazı hukuki sonuç doğurmaz.
2. Dosya kapsamından, davalı ...'ın dava tarihi itibariyle yerleşim yeri adresinin Bahçelievler/İstanbul olduğu, bu adresin de Bakırköy Asliye Hukuk Mahkemelerinin yargı alanında kaldığı, davacının birden fazla davalının yer aldığı davada yetkili olan davalılardan birinin yerleşim yeri yer mahkemesinde dava açtığı anlaşıldığından, uyuşmazlığın Bakırköy 15. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Bakırköy 15. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
29.04.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.