"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/12 Esas, 2024/14 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul 22. Sulh Hukuk Mahkemesinin 13.10.2023 Tarihli ve 2023/1177 Esas, 2023/1121 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda, hem davacının hem de davalının adresinin Muğla olduğu hem de taşınmazın adresinin Muğla olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Muğla Sulh Hukuk Mahkemesinin 03.01.2024 Tarihli ve 2024/12 Esas, 2024/14 Karar Sayılı Kararı
Davacının adresinin ...olduğu, kiralanan taşınmazların... adresinde bulunduğu, davalının yerleşim yeri adresinin ise işlerinin genel olarak yönetildiği yer olan ...olduğu, dolayısıyla İstanbul 22. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin yetkisizlik kararında belirtilen hiç bir adresin Muğla adli yargı sınırları içinde olmadığı, kaldı ki Muğla Adli yargı sınırları içinde bulunsa bile olayda kesin yetki durumunun söz konusu olmaması sebebi ile dava dilekçesi davalıya tebliğ edilmeksizin ve davalı tarafça yetki itirazında bulunmaksızın mahkemece resen yetkisizlik kararı verilemeyeceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, kira sözleşmesinin feshi, kiralananın tahliyesi ile alacak taleplerinin kabul görmemesi halinde, kira bedelinin uyarlanması mümkün olmadığı takdirde kira sözleşmenin feshedilmiş sayılmasına karar verilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Sözleşmeden doğan davalarda yetki” başlıklı 10 uncu maddesi şöyledir:
“Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir.
”
4. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) “İfa yeri” başlıklı 89 uncu maddesi şöyledir:
“Borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir. Aksine bir anlaşma yoksa, aşağıdaki hükümler uygulanır;
1. Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde,
2. Parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde,
3. Bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde, ifa edilir.”
C. Değerlendirme
1. Bir davada, birden fazla yetkili mahkeme bulunması halinde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, yetkisiz bir mahkemede dava açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir. Yetki itirazının dinlenebilmesi için, davalı itirazında yetkili mahkemenin gösterilmesi zorunludur. Davacı, genel ve özel yetki kurallarına göre, kendisine verilen seçimlik hakkını yasaya uygun kullanmaz ise seçim hakkı davalıya geçer. Seçim hakkı kullanılırsa davalının bildirdiği yetkili mahkemeye dosyanın gönderilmesine karar verilir. Yetkisizlik kararında, yetki itirazında bildirilmemiş olan mahkemenin yetkili olduğuna karar verilemez.
2. Somut olayda, kesin yetkinin bulunmadığı ve usulüne uygun süresinde bir yetki itirazı olmadığı tespit edilmekle bu durumda davanın ilk açıldığı mahkeme yetkili hale geleceğinden uyuşmazlığın, davanın ilk açıldığı yer mahkemesi olan İstanbul 22. Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İstanbul 22. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
06.05.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.