"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1483 Esas, 2022/1913 Karar
DAVALILAR : 1. ... vd. vekili Avukat ...
2. ... vd. vekili Avukat ...
3. ... vd.
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çankırı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/140 Esas, 2021/100 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare ve bir kısım davalı vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Çankırı ili, ...,...Mahallesi 397 ada 4 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Bir kısım davalı vekilleri cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için idare tarafından takdir edilen bedelin düşük olduğunu, kamulaştırmada arta kalan kısmın kullanım olanağı kalmadığından tamamının kamulaştırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalılar vekili cevap dilekçelerinde özetle; idarece belirlenen kamulaştırma bedelinin son derece düşük olduğunu, hakkaniyet ölçülerine uymadığını, dava konusu taşınmaz şehir yerleşim merkezi içinde olduğunu, etrafında kenti birbirine bağlayan yol ve caddeler ile binalar çoklukla yer aldığını, taşınmazın yaklaşık olarak Çankırı-Ankara karayoluna 970, ... İlköğretim Okuluna 787, Şehirlerarası Otobüs Terminaline 1450, ... Camii'ne 1150, ...Parkına 150 metre mesafede olduğu esas alınarak kamulaştırma bedelinin belirlenmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsallerin uygun olmadığını, soyut değerlendirme ile fazla bedel tespit edildiğini ileri sürmüştür.
2. Bir kısım davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; arta kalan kısımlardan fen raporunda (C) harfi ile gösterilen kısımda yapı yapılmasının olanaksız hale geldiğini, bu kısmın da kamulaştırılmasının gerektiğini, son raporda daha fazla değer biçildiği halde o raporun da esas alınmadığını, belediye rayiç değerlerinden de düşük değer biçildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa vasfındaki dava konusu taşınmaza emsal incelemesi yapılmak ve düzenleme ortaklık payı da düşülmek suretiyle değer biçilmesinde ve dava konusu taşınmazların niteliği, yüzölçümü ve geometrik durumu nazara alındığında arta kalan kısımlar yönünden değer azalışı uygulanmamasında bir isabetsizlik görülmemiş, davacı idare yargılama aşamasında davalılardan ... ile anlaştıklarına dair dilekçe sunmuş ise de Dairece alınan TAKBİS kayıtlarında payının mevcut olduğu görüldüğünden davacı idareden anlaşma tutanağının ve ilgili belgelerin sunulması istenilmiş, idarece verilen cevapta uzlaşma tutanağına göre işlem yapılmayıp adı geçene Mahkeme kararına göre ödeme yapıldığı belirtilmiş olduğundan kararın bu nedenle değiştirilmesine gerek bulunmamakla birlikte, tespit edilen kamulaştırma bedelinin tamamına yasal faiz işletilmesi gerektiği halde sadece idarenin kıymet takdir raporunda belirlenen bedele yasal faiz işletilmesi ve faizin başlangıç tarihi 11.07.2017 olması gerekirken 23.07.2017 tarihinden faize hükmedilmesi ve dava konusu taşınmazda davalılardan başka Maliye Hazinesinin de payı bulunduğundan 11.795,76 m²lik kısımdaki davalıların payının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesi gerekirken bu kısmın tamamının tapu kaydının iptali ve terkinine karar verilmesi doğru görülmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerine görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.