"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Van Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1062 Esas, 2023/2651 Karar
DAVA TARİHİ: 17.01.2020
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Bulanık Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/19 Esas, 2021/419 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle;...Mahallesi 381 ada 82 ve 83 parsel sayılı taşınmazlarda kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; enerji nakil hatlarında yaşanan sıkıntılardan dolayı (kıvılcım çıkması ve ekinin yanması vb) vatandaşların mahsulünün yok olup yandığını, işbu tehlikeli durumların müvekkil ve aynı durumdaki şahıslar açısından nakil hattının güzergahında bulunan izdüşüm alanını ekip biçmeyi potansiyel bir risk haline getirdiğini, bu nedenle irtifak bedeli noktasında da mülkiyet kamulaştırmaları gibi değerlendirme yapılması gerektiğini, kıymet takdiri yapılırken bilirkişi heyeti tarafından yapılan bir tespit söz konusu olmadığını bu nedenle bilirkişi heyeti ile birlikte keşif yapılmasını ve belirtikleri hususlar dikkate alınarak rapor aldırılarak bedelin tespitini talep ettiklerini ve davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemenin açmış oldukları davanın kabulüne karar vermesine rağmen kurumları lehine vekâlet ücreti hükmedilmemesinin hakkaniyete uygun olmadığını, bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, kapitalizasyonun yanlış hesaplandığını, değer düşüklüğünün yüksek alındığını, bu nedenlerle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kuru tarım arazisi niteliğindeki dava konusu taşınmazlara 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca o yörede mutad olarak ekilen münavebe ürünleri Buğday, Nohut, Karpuz verileri esas alınarak olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri üzerinden bilimsel yolla değer biçilerek taşınmazın m² birim fiyatının 11,56 TL olarak hesaplanmasında, hesaplamaya esas alınan ürünler ile kapitalizasyon faiz oranının %5 olarak hesaplanmasında, dosya kapsamı, bilirkişi raporu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün parsel sorgulama sisteminin incelenmesinden anlaşılan niteliği, geometrik durumu, ilçe merkezine mesafesi dikkate alınarak %60 oranında objektif değer artışı uygulanmasında, taşınmazın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergahı dikkate alınarak belirlenen değer düşüklüğü oranında, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı çerçevesinde davalı yararına vekâlet ücretine takdir edilip davacı lehine takdir edilmemesinde bir isabetsizlik görülmediğinden davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; yasal mevzuat dikkate alınarak yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalı üzerinde bırakılması gerektiğini, bu hususta her ne kadar bireysel bazda bir karar alınmış ise de buna dair herhangi bir kanun değişikliği yapılmadığını, hali hazırda mevcut kanuni düzenlemeler dikkate alınarak davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hakkaniyetin gereği olduğunu, dava konusu taşınmaz üzerinden geçen enerji nakil hattından dolayı, tazminata esas değer kaybı oranının %35 olacak şekilde en üst seviyeden alınmasının hakkaniyete tamamen aykırı olduğunu, irtifak hakkı nedeniyle değer düşüklüğü oranının, taşınmazın tüm değerinin binde beşini geçemeyeceğini, ancak, bilirkişilerin bu karara aykırı rapor tanzim ettiklerini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ve 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki taşınmazlara 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi ve taşınmazın tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergâhı dikkate alınarak, irtifak hakkı ve pilon yeri karşılığının tespit edilmesi ve bu hakkın davacı idare adına tapuda tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.