"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/39 Esas, 2022/256 Karar
DAVA TARİHİ : 30.06.2010
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinine ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl ve birleştirilen davaların kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ile davalılar ... vd. vekilleri temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü
I. DAVA
Davacı idare vekili asıl ve birleştirilen dava dilekçelerinde özetle; Ankara ili, Bala ilçesi, Tol Mahallesi 149,151,1176 ve 1179 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların yol olarak terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazların meskun mahal içerisinde olduğunu, tüm belediye hizmetlerinden yararlandığını ve bu sebeplerle arsa vasfında olduğunu bildirerek emsal karşılaştırması yöntemiyle kamulaştırma bedelinin tespit edilmesini ve taşınmazlardan alınan tüvenan adlı malzeme bedelinin de hesaplanarak tespit edilecek kamulaştırma bedeline eklenmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 20.01.2015 tarihli ve 2010/166 Esas, 2015/2 Karar sayılı kararı ile asıl ve birleştirilen davaların kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; davalı idarece hazırlanan kıymet takdir raporları yine yakın ve aynı kamulaştırma kapsamındaki 1182-1178 parsellere ilişkin Dairemizin 2016/5817 Esas, 2016/17085 Karar sayılı bozma ilamı birlikte gözetildiğinde dava konusu taşınmazların sulu tarım arzisi olarak kabulu ile bulunan m² bedeline taşınmazın yol üzerinde olması ilçe merkezine yakınlığı, yüzölçümü ve özellikleri dikkate alındığında %50 objektif değer artırıcı unsur ilavesi ile bedel takdiri gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl ve birleştirilen davaların kabulü ile kamulaştırma bedelinin tespiti ve bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ile davalılar ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunun hatalı ve eksik inceleme ile hazırlandığını dava konusu taşınmazlara kapitalizasyon faizi oranı belirlenirken kıstas alınan faktörlerin ayrıca objektif artırıcı unsur uygulanmasında da kullanılması suretiyle kamulaştırma bedelinin yüksek belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma kararının gereklerinin yerine getirilmediğini, bozma ilamında emsal olarak gösterilen ve gerekçenin esasını teşkil eden Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin 2016/5817 Esas sayılı kararında ile %150 objektif artırıcı unsur ilavesiyle metrekare birim fiyatının 23,12 TL olması gerektiğinden bahisle Mahkeme kararının bozulduğunu, bu ilama göre bedel tespit edilmesi gerekirken kamulaştırma bedelinin çok düşük kaldığını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedellerinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu, 15 inci ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen diğer nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
3.Dairemizin 19.06.2018 tarihli ve 2018/473 Esas, 2018/12114 Karar sayılı kararında dava konusu taşınmazın sulu tarım arazisi niteliğinde kabulü ile bulunan çıplak metrekare bedeline %50 objektif değer artırıcı unsur ilavesi ile bulunacak metrekare birim fiyatına göre kamulaştırma bedelinin tespiti gerektiğinden bahisle Mahkeme kararının bozulduğu ve Mahkemece bozmaya uyulduğu hâlde, davacı idarenin kıymet takdirinde belirlediği metrekare birim fiyatına %50 objektif değer artış oranı uygulanmak suretiyle kamulaştırma bedeli tespit edildiğinden bozma gerekleri yerine getirilmemiştir.
4.Bu itibarla; iş bu karar ile Dairemizin 2018/473 Esas, 2018/12114 Karar sayılı bozma ilamınında temyiz yoluna gelmeyen davalılar yönünden davacı idare lehine oluşan usuli kazanılmış hak gözetilerek, Mahkemenin Dairemiz denetiminden geçen Bala Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/28 Esas, 2017/42 Karar sayılı dosyası da dosya içine alınarak ve iş bu dosyada hükme esas alınan bilirkişi raporunda değerlendirme tarihinin 2009 olarak belirtildiği hususu da dikkate alınarak dava konusu taşınmazların sulu tarım arazisi niteliğinde kabulü ile asıl ve birleştirilen davaların değerlendirme tarihi olan 2006 ve 2010 yılına ait resmi veriler de getirtilip denetlendikten sonra bulunacak çıplak metrekare birim fiyatına %50 oranında objektif artışı uygulanmak suretiyle kamulaştırma bedelinin tespiti gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.
5.Kabule göre de; Asıl ve birleştirilen davaların dava tarihlerinden 4 ay sonrasından, Mahkemece bozma öncesi hükmedilen bedele 23.10.2014 tarihine, bozma kararından sonra tespit edilen fark bedele ise son karar tarihine kadar faiz işletilmesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde faiz hükmü kurulması bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı idare ile davalılar ... vd. vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Davacı idare ile davalılar ... vd. vekillerinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile BOZULMASINA,Davalılar ... vd.den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine 26.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.