"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1375 Esas, 2023/1814 Karar
DAVA TARİHİ: 01.11.2016
KARAR : Esastan ret/Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ:... 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/12 Esas, 2022/165 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın... Organize Sanayi Bölgesi adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun reddine, davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle;... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 170 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın... Organize Sanayi Bölgesi adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu, kamulaştırılan alanın gerçek değerinin tespit edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın... Organize Sanayi Bölgesi adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal alınan taşınmazın uygun olmadığını, bilirkişi raporlarına yapılan itirazların dikkate alınmadığını, bilirkişiler tarafından emsal gösterilen taşınmazın dava konusu taşınmazdan daha değerli olduğunu, metrekare birim fiyatı yüksek olduğundan bilirkişi değerlendirmelerinin yerinde olmadığını, %40 düzenleme ortaklık payı kesintisi yapılarak metrekare fiyatının belirlenmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaz bedelinin düşük belirlendiğini, bilirkişi heyeti tarafından yeterli inceleme değerlendirme yapılmadan rapor düzenlendiğini, taşınmazın özellikleri dikkate alındığında dava tarihi itibarıyla metrekare değerinin çok az gösterildiğini, taşınmazın emsal taşınmaza göre üstün vasıflarının tamamının dikkate alınmadığını, üstün alınan vasıflarda ise oranlamanın çok düşük gösterildiğini, taşınmaz bedeline uygulanan yıllık yasal faiz oranın çok düşük olduğunu, taşınmazın dava tarihi olan 2015 tarihi itibari ile değerlendirildiğini, aradan 7 yıl geçtiğini, bu sürede taşınmazın 10-15 kat değer kazandığını, müvekkillerinin telafisi olmayacak şekilde mağdur olduğunu, kanuna göre davanın dört ay içerisinde sonuçlandırılması öngörülmesine rağmen idarenin yasal sürelerde bedeli depo etmemesi ile davanın 7 yıl sürdüğünü, taşınmazın gerçek karşılığını yitirdiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırma davalarının niteliği gereği bloke süresinin kanun koyucu tarafından 15 gün ile sınırlandırıldığı ve bu sürenin bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabileceği ve davalılar vekilinin istinaf dilekçesinde yasal süre içerisinde yatırılmayan blokeyi kabul etmediği beyanı ve Dairemiz kaldırma ilamı öncesi 28.03.2019 tarihli karar duruşması ve Dairemiz kaldırma ilamı sonrası 22.02.2022 ve 24.03.2022 tarihli duruşmalarda davanın reddine karar verilmesi gerektiğine ilişkin beyanları gözetilerek Dairece usul ekonomisi gözetilerek davanın reddine, İlk Derece Mahkemesince tescil hükmü yönünden kesin olmak üzere verilen karar gereğince... 1. Organize Sanayi Bölgesi adına kayıtlı dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile önceki maliki olan davalılar murisi adına tescili ile idare tarafından depo edilen bedelin iadesine ilişkin yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; kamulaştırması yapılan ve tescil yönünden kesin olan bir taşınmazın istinaf incelemesinin ancak bedel yönünden olabileceğini, Anayasa Mahkemesi kararı gereğince artık dava tarihinden karar tarihinde kadar faize hükmedileceği, buna göre hak sahiplerinin bir kaybının söz konusu olmayacağını, depo kararının idarece zamanında yerine getirildiğini, Mahkemece usulüne uygun süre verilmediğini, ilk karardan sonra depo kararının yerine getirildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosyada bulunan bilgi ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca verilen yasal süreler içinde tespit edilen bedelin depo edilmemesi nedeniyle davalılar vekilinin geç bloke edilen bedeli kabul etmediğine ilişkin beyanı gözetilerek davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.