"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ...Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2981 Esas, 2023/1645 Karar
DAVA TARİHİ : 21.12.2020
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: ...4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/362 Esas, 2022/258 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden pasif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine, davalı ... yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; dava konusu ...ili, ...,... (...) Mahallesi 5803 ada 4 parsel sayılı taşınmazın davalı idareler tarafından imar planında semt spor alanı ve park olarak ayrılması nedeniyle taşınmazdaki davacılara ait payların bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; idarelerine husumet düşmeyeceğini, kamulaştırmasız el atmanın varlığının kabulü için el atmanın kalıcı ve sürekli olması gerektiğini ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; fiili el atma bulunmadığını, husumetin Spor Genel Müdürlüğüne yöneltilmesi gerektiğini, tazminat koşullarının oluşmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın davalı ... yönünden pasif dava ehliyeti yokluğundan reddine, davalı ... yönünden ise kabulü ile tespit edilen bedelin davacılara ödenmesine, dava konusu taşınmazdaki davacılar payının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda el atıldığı belirtilen ve A harfi ile gösterilen taşınmaz kısmının müvekkili tarafından düzenlendiğine ilişkin hiçbir belirti bulunmadığını, söz konusu alanın yanında bulunan Falcon Hotel ile bitişik olduğunu, otelin sınır telinden bu yeşillendirilmiş alana kapı açıldığını, söz konusu alanın otelin kullanımında olduğunu, davet ve düğünlerde kullanıldığının düşünüldüğünü, söz konusu alanın hiçbir yerinde Muratpaşa Belediyesinin amblemi ismi veya bankı bulunmadığını, el atma olmadığından görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini, davacının dava konusu taşınmazdaki hissesini 1993 yılında imar planının yapılmasından sonra taşınmazın imar planındaki statüsünü şartlarını bilerek satın aldığını, tazminat talebinin ve taşınmazın diğer çevre parsellerle eşit şekilde değerlendirilmesinin de doğru olmadığını, taşınmazın üzerinde takyidatlar var ise bedele yansıtılmamasının da doğru olmadığını bu hususun hüküm fıkrasına eklenmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu ...ili, ...,... Mahallesi, 5803 ada 4 parsel sayılı 15.703,00 m² yüzölçümlü taşınmazın imar uygulaması sonucunda oluştuğu, ... tarafından gönderilen cevabi yazıda taşınmazın imar uygulamasının iptal edildiği ve plansız alanda kaldığının bildirildiği, taşınmaza ilişkin Muratpaşa Belediye Başkanlığının resmi internet sitesinden imar durumu sorgulandığında ise taşınmazın park alanında kaldığı imar planının idare mahkemesince iptal edildiğine dair şerh bulunduğu, ancak kadastro parsellerine geri dönüşüm yapılmadığı, mahkemece mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda taşınmazın bilirkişi raporunda A harfi ile gösterilen kısmın çimlendirilerek park yapıldığının anlaşıldığı, bilirkişi raporunda taşınmazın vasfının arsa olarak değerlendirilip 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 11 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal kıyaslaması suretiyle değer biçilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı davalı idare vekili her ne kadar komşu parselde bulunan otel idaresince taşınmazın çimlendirildiğinin düşünüldüğünü ileri sürmekte ise de buna ilişkin dosyada herhangi bir delil bulunmadığı, sorumluluğun davalı idareye ait olduğu, davacıların tapu kaydı ile malik oldukları taşınmaza el atılması nedeni ile tazminat talep etmiş olmalarında usul ve kanuna aykırı bir yön bulunmadığı anlaşıldığından istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idareler arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66 ncı maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu arsa niteliğindeki, taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde ve alınan rapor uyarınca bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı kalan harcın davalıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.