"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2815 Esas, 2023/1432 Karar
DAVA TARİHİ: 27.04.2021
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Isparta 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/142 Esas, 2022/59 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 7 nci maddesi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Isparta ili, ..., ...köyü, 136 ada 55 ve 87 parsel sayılı taşınmazlarda davacı adına olan tapu kaydına davalı idarenin talebi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 7 nci maddesi gereğince şerh konulduğunu, müvekkilinin mülkiyet hakkını kısıtlayan, yasal şartları taşımayan, usulsüz ve hatalı olarak konulan bu şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare cevap dilekçesinde özetle; dava konusu ...köyü 3824 parsel 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 22/A maddesi uyarınca yenileme kadastrosu sonucunda 136 ada 56 parsel, 3825 parsel ise yenileme kadastrosu sonucunda 136 ada 55 parsel numarası ile tescil edildiğini, dava konusu taşınmazların müvekkili idare projelerinden olan Isparta Çevre Yolu güzergahında kalması nedeniyle 30.05.2017 tarihli ve 2017/217 sayılı Kamu Yararı Kararı kapsamında, kamulaştırma planında gösterildiği üzere 136 ada 55 parselin tamamı, 136 ada 56 parselin ise 848,30 m²’lik kısmı kamulaştırma sahasında kaldığından ifraz sonucunda 136 ada 87 parsel olarak tescil edildiğini, söz konusu yolun henüz yatırım programına alınmadığını, programa alındığı takdirde kamulaştırma işlemlerine başlanacağını, dava konusu taşınmazlar üzerinde müvekkili idarenin fiili el atmasının söz konusu olmadığını, ayrıca söz konusu şerhin tasarrufa engel teşkil etmediğini, taşınmazların tapu kaydına 2942 sayılı Kanun'un 7 nci maddesi istinaden İdari şerh konulduğunu, idari şerhin düzenlendiği fıkrada şerh tarihinden itibaren 6 ay içinde İdare tarafından dava açılmadığı takdirde kamulaştırma şerhinin tapu müdürlüğünce resen kaldırılacağının düzenlendiğini, bu bağlamda dava konusu edilen kamulaştırma şerhinin davacının tapudan talebi veya tapu müdürlüğünce resen kaldırılabilecek nitelikte olması nedeniyle işbu davanın açılmasında davacının hukuki bir yararının bulunmadığını, bu nedenle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede yol yapımına ilişkin yatırım programı yapılmadığını, programa başlandığı takdirde kamulaştırma işlemlerine başlanacağını, dava konusu taşınmaz üzerinde idarenin fiili el atması bulunmadığını ayrıca söz konusu şerh idari bir şerh olup, tasarrufa engel teşkil etmediğini, 2942 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince şerh tarihinden itibaren 6 ay içinde idare tarafından dava açılmadığı takdirde kamulaştırma şerhinin tapu müdürlüğünce resen kaldırılacağının düzenlendiğini, davacının dava açmakta hukuki yararı bulunmadığını, dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, ayrıca tapu müdürlüğüne başvuru neticesinde şerhin kaldırılması mümkün olduğundan gerekmediği halde işbu davanın açılmış olması nedeniyle müvekkili ancak yasal hasım konumunda değerlendirilebileceğinden aleyhe vekâlet ücreti yükletilmesinin de doğru olmadığını belirterek kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesini yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davaya konu şerhin terkini istenen taşınmazın davacı adına tapuda kayıtlı olduğu, tapu kayıtlarında davacı idare lehine 16.08.2017 tarihli ve 11935 yevmiye numarası ile işlenen 2942 sayılı Kanun’un 7 nci maddesi uyarınca beyan bulunduğu, anılan yasal düzenlemede; şerh tarihinden itibaren altı ay içinde 10 uncu maddeye göre kamulaştırma bedelinin tespitiyle idare adına tescili isteğinde bulunulduğuna dair mahkemeden alınacak belge tapu idaresine ibraz edilmediği takdirde, bu şerhin tapu idaresince resen sicilden silineceği hükme bağlanmış ise de eldeki dava tarihi 27.04.2021 tarihi itibarıyla şerhin halen sicilden terkin edilmediği, davalı idarenin de cevap dilekçesinde yol projesinin yatırım programına alınması halinde kamulaştırma işlemlerine başlanacağını beyan ettiği, sonuç olarak kanunda belirtilen 6 aylık süre dava tarihi itibarıyla geçtiği halde şerhin terkini yönünde davalının iradesi veya bir tasarrufu bulunmadığı, kamulaştırma bedelinin tespiti ile tescil istemine ilişkin açılan bir davanın da olmadığı, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararının mevcut olduğu, eldeki dava şerhin terkini istemine yönelik olup şerh lehtarına husumet yöneltilerek açıldığı ve davanın kabul edildiği gözetildiğinde yargılama giderleri ve vekâlet ücretinden davalının sorumlu tutulmuş olmasında da bir usulsüzlük bulunmadığı anlaşılmakla davalı vekili tarafından ileri sürülen istinaf sebepleri yerinde görülmediğinden istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki 2942 sayılı Kanun'un 7 nci maddesi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 7 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde bulunmayan tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.