"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3237 Esas, 2023/1607 Karar
DAVA TARİHİ : 21.12.2020
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Elmalı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/474 Esas, 2021/282 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı karşılığının tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden kabulüne, diğer davalılar yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Antalya ili, Elmalı ilçesi, Yapraklı Mahallesi 101 ada 526 parsel sayılı taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın davalı ... yönünden kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak hakkı karşılığı bedelinin tespiti ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın gerçek değerinden çok farklı ve fahiş bedel tespitine ulaşılmış bilirkişi raporu esas alınarak verilen kararın kaldırılması gerektiğini, taşınmazda ekili bir şey olmadığını, münavebeye buğday, yan ürün, nohut yan ürün, yulaf yan ürünü alınmasının taşınmazın metrekare fiyatının olması gerekenden daha fazla çıkmasına sebep olduğunu, hesaplamada esas alınacak değerlerin 5 yıllık ortalamaya göre hesaplanması gerektiğini, dava konusu taşınmaz için %30 değer azalış oranı verilmesinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, makineli tarımı güçleştirecek bir durumun söz konusu olmadığını, dava konusu taşınmaz için %5 kapitalizasyon faizi belirlenmesinin hatalı olduğunu, ayrıca kamulaştırma bedeli hesaplamalarında emlak vergi değerinin de dikkate alınması gerektiğini belirterek resen gözetilecek sebeplerle de kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmaza İlk Derece Mahkemesince mahallinde yapılan keşif gözlem, mahalli bilirkişi beyanı, bilirkişi kurulunun raporu ve rapora ekli fotoğraflar, taşınmaza ilişkin uydu görüntüleri birlikte değerlendirildiğinde, taşınmazın niteliğine göre 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net geliri esas alınarak değer biçilmesine ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son bendi uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergahı ve yüzölçümü dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda uygulanan münavebe deseninin o yörede yaygın yetişen ürünlerden oluşturulduğu, Elmalı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün 2020 yılı verileri kullanılarak net gelir hesabının yerinde olduğu, taşınmazın kuru tarım arazisi niteliğine uygun olarak %5 kapitalizasyon faiz oranı üzerinden hesaplama yapıldığı, objektif değer artış oranı uygulanmadığı, arazi niteliğindeki taşınmazlardan geçen enerji nakil hattı nedeniyle değer düşüklüğü hesap edilirken taşınmazın yüzölçümü, geometrik yapısı enerji nakil hattının güzergahı ve salınım yüksekliği nazara alınarak belirlenen %30 oranının yüksek olmadığı, hükme esas alınan bilirkişi raporu ve verilerin ekonomik tarıma uygunluğunun denetlenmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bilirkişi raporunun denetime elverişli ve hüküm vermeye yeterli olduğu anlaşıldığından; davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı karşılığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Antalya ili, Elmalı ilçesi, Yapraklı Mahallesi 101 ada 526 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelir metodu uygulanarak değer biçilmesi ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergâhı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı idare vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine25.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.