"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2768 Esas, 2023/2348 Karar
DAVA TARİHİ : 06.03.2018
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Pazarcık 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/183 Esas, 2021/505 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurunun reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davalı vekili yönünden esastan reddine, davacı idare vekili yönünden kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin 19.03.2024 tarihli ek kararı ile davalı vekilinin temyiz harcını tamamlamaması nedeniyle temyiz başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiş, bu karar davalı vekili tarafından temyiz edilmemiştir.
Davacı idare vekilinin temyiz dilekçesinin süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; dava konusu Kahramanmaraş ili, Pazarcık ilçesi, Göynük Mahallesi 275 sayılı parselde kayıtlı taşınmazın 4.581,94 m²lik kısmının irtifak alanı olarak bedelinin tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilinin cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; ağaç bedellerinin kamulaştırma bedeline eklenmesinin hatalı olduğunu, değer düşüklüğü oranının 0,03281 olması gerekirken bilirkişilerin bu oranı yuvarlayarak 0,033 almalarının hatalı olduğunu, emsallere göre çok yüksek bedel belirlendiğini, azami değer düşüklüğü oranının uygulanması hatalı olduğunu, dava konusu 275 parseldeki hattın taşınmazın en güneybatı tarafından ince bir çizgi halinde geçtiğini ve taşınmazı asgari oranda etkileyen bu irtifaktan dolayı azami değer düşüklüğü oranı olan %35 üzerinden değer biçen bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, objektif değer artışına, kapitalizasyon faizine, tarımsal verilere ve kamu düzenine aykırılık oluşacak her konuda istinaf incelemesi yapılması gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; banka tarafından bloke edilmiş kamulaştırma bedeline uygulanan faizin çok düşük olduğunu, kamulaştırma bedelinin enflasyon karşısında değer kaybettiğini, bedelin dava tarihi ile iş bu başvuru tarihi itibarıyla geldiği noktada fahiş derecede değer kaybettiğinin çok açık olduğunu ve kamulaştırma bedelinin belirlendiği tarih ile bedelin ödeneceği tarih arasında geçen süre zarfında kamulaştırma bedelinin daha da değer kaybına uğrayacağı açıkken belirlenen bedelin bu şekli ile kabulünün hak ihlali doğuracağını, davanın 4 ay içerisinde sonuçlanmaması nedeniyle kamulaştırma bedeline kanunen işleyecek olan yasal faizin de günümüz şartlarında değerini kaybettiğini, hem bankada tutulduğu sürede hem de 4 ayda bitirilemeyen davaya işletilen faizin bankalarca uygulanan en yüksek mevduat faizi olarak uygulanmasının gerektiğini, münavebeye esas alınan ürünlerin yanlış belirlendiğini, bilirkişi heyeti tarafından 1/3'ün üzerinde masraf hesabı yapılmasının hukuka aykırı olduğunu, bilirkişi raporunda masraflar fahiş alındığı gibi verimler düşük alınmak suretiyle bedel oldukça düşük hesaplandığını, dava konusu taşınmaz için uygulanmış olan %30 oranında objektif değer artışının kabulünün mümkün olmadığını, dava konusu taşınmaz son derece kıymetli olup en az %100 objektif değer artışı uygulanarak hesaplama yapılması gerektiğini, kamulaştırma bedelinin tamamına faiz işletilmesi gerektiği, yapılan istinaf giderlerinin taraflarına iade edilmesine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir yöntemine göre değer biçilmesi ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (son) bendi uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, taşınmazın özellikleri dikkate alınarak gelir metoduna göre belirlenen m² birim fiyatına eklenen objektif değer artış oranının uygun olduğu, ancak bilirkişi heyetince yanlış alan bilgisi ile değer düşüklüğü oranı hesabı yapıldığı, toplam alan 31.125,00 m² iken bilirkişi heyetince hatalı olarak 48.875,00 m² olarak alındığı, doğru alan bilgisi ile hesaplama yapılması gerektiğinden hüküm düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak irtifak kamulaştırma bedelinin tespiti ve irtifak hakkının davacı idare adına tapuya tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Kahramanmaraş ili, Pazarcık ilçesi, Göynük Mahallesi 275 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net geliri esas alınarak değer biçilmesine ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı uygun görülmüştür.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,25.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.